در زيارت ائمه سرّ من رَاى عليهم السلام و اعمال سرداب مطهّر و در آن دو مقام است مقام اوّل درزيارت دو امام معصوم حضرت امام علىّ نقى و حضرت امام حسن عسكرى صلوات الله عليهما چون وارد شدى بسرّ مَن رَاءى انشاءالله و خواستى زيات كنى آن دو امام همام عليه السلام را پس غسل كن و بعد از آن رعايت آداب دخول حرمهاى شريفه با تَانّى و وقار روانه شو تا به در حرم مطهر و اذن دخول عمومى را كه در اوايل اين باب ذكر شد بخوان پس داخل حرم شو و زيارت كن آن دو بزرگوار را به اين الفاظ كه اصحّ زيارتست :
اَلسَّلامُ عَلَيكما
سلام بر شما
يا وَلِيىِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَيكما يا حُجَّتَىِ اللَّهِ اَلسَّلامُ عَلَيكما يا نُورَىِ
اى دو ولىّ (و دو نماينده ) خدا سلام بر شما اى دو حجت خدا سلام بر شما اى دو نور
اللَّهِ فِى ظُلُماتِ الاَْرْضِ اَلسَّلامُ عَلَيكما يا مَنْ بَدا لِلَّهِ فى شَاءْنِكما
خدا در تاريکيهاى زمين سلام بر شما اى دو بزرگوارى که نمايان کرد خداوند اراده اش را درباره شما
اَتَيتُكما زائِراً عارِفاً بِحَقِّكما مُعادِياً لاَِعْدآئِكما مُوالِياً
آمده ام به زيارتتان با معرفت به حقتان و دشمنم با دشمنانتان و دوست دارم
لاَِوْلِيآئِكما مُؤْمِناً بِما آمَنْتُما بِهِ كافِراً بِما كفَرْتُما بِهِ مُحَقِّقاً لِما
دوستانتان را و مؤ منم به آنچه شما به آن ايمان آورديد و کافرم بدانچه شما بدان کافر شديد حق مى دانم آنچه را
حَقَّقْتُما مُبْطِلاً لِمَا اَبْطَلْتُما اَسْئَلُ اللَّهَ رَبّى وَرَبَّكما اَنْ يجْعَلَ حَظّى
شما حق دانيد و باطل دانم آنچه را شما باطل دانستيد درخواست کنم از خدا پروردگار خود و پروردگار شما که قرار دهد بهره مرا
مِنْ زِيارَتِكمَا الصَّلوةَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاَنْ يرْزُقَنى مُرافَقَتَكما
از زيارت شما دو بزرگوار درود بر محمد و آلش و ديگر آنکه روزى من کند رفاقت شما را
فِى الْجِنانِ مَعَ آبائِكمَا الصّالِحينَ وَاَسْئَلُهُ اَنْ يعْتِقَ رَقَبَتى مِنَ النّارِ
در بهشت با پدران شايسته شما و از او خواهم که آزاد گرداند جانم را از آتش دوزخ
وَيرْزُقَنى شَفاعَتَكما وَمُصاحَبَتَكما وَيعَرِّفَ بَينى وَبَينَكما وَلا
و روزيم گرداند شفاعت شما و همراهى شما را و شناسائى و آشنائى برقرار کند ميان من و شما و
يسْلُبَنى حُبَّكما وَحُبَّ آبائِكمَا الصّالِحينَ وَاَنْ لا يجْعَلَهُ آخِرَ الْعَهْدِ
از من نگيرد دوستى شما و دوستى پدران شايسته شما را و قرار ندهد اين زيارتم را آخرين بار
مِنْ زِيارَتِكما وَيحْشُرَنى مَعَكما فِى الْجَنَّةِ بِرَحْمَتِهِ اَللّهُمَّ
زيارت شما و محشور گرداند مرا با شما در بهشت به رحمت خود خدايا
ارْزُقْنى حُبَّهُما وَتَوَفَّنى عَلى مِلَّتِهِما اَللّهُمَّ الْعَنْ ظالِمى آلِ مُحَمَّدٍ
روزيم گردان دوستى اين دو بزرگوار را و بميرانم بر کيش آنان خدايا لعنت کن بر ستم کنندگان به حق آل محمد
حَقَّهُمْ وَانْتَقِمْ مِنْهُمْ اَللّهُمَّ الْعَنِ الاَْوَّلينَ مِنْهُمْ وَالاْ خِرينَ وَضاعِفْ
و انتقام گير از آنها خدايا لعنت کن بر اولين و آخرين آنها و دو چندان کن
عَلَيهِمُ الْعَذابَ وَابْلُغْ بِهِمْ وَبِاَشْياعِهِمْ وَمُحِبّيهِمْ وَمُتَّبِعيهِمْ اَسْفَلَ
بر آنان عذابت را و برسان آنها را و هم چنين پيروان و دوستان و هم مسلکانشان را به پست ترين
دَرَك مِنَ الْجَحيمِ اِنَّك عَلى كلِّشَى ءٍ قَديرٌ اَللّهُمَّ عَجِّلْ فَرَجَ وَلِيك
درجات جهنم که براستى تو بر هر چيز توانائى خدايا شتاب کن در فرج نماينده
وَابْنِ وَلِيك وَاجْعَلْ فَرَجَنا مَعَ فَرَجِهِمْ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ
و فرزنت نماينده ات و گشايش کار ما را با ظهور و فرج ايشان قرار ده اى مهربانترين مهربانان
و جهد مى كنى در دعا كردن از براى خود و پدر و مادر خود و هر دعا كه خواهى بكن و اگر توانى به نزديك قبر ايشان بروى دو ركعت نماز نزد قبر بكن و اگر نتوانى داخل مسجد شو و دو ركعت نماز بكن و هر دعا كه خواهى بكن كه مستجاب است و اين مسجد پهلوى خانه ايشان است و حضرت امام علىّ نقى و امام حسن عسكرى عليه السلام در آن نماز مى كرده اند .
مؤلّف گويد كه اين زيارت موافق روايت كامل الزّيارة بود و شيخ محمّد بن المشهدى و شيخ مفيد و شهيد نيز اين زيارت را در مزار خود نقل كرده اند با اختلاف جزئى و بعد از فقره ((فىِ الجَنَّةِ بِرَحْمَتِهِ)) فرموده اند آنگاه برو و بينداز خود را بر هر يك از آن دو قبر و ببوس آن را و بگذار طرف راست و چپ روى خود را بر قبر و بعد از آن سر بردار و بگو ((اَللّهُمَّ ارزُقْنى حُبَّهُمْ وَتَوَفَّنى عَلى مِلَّتِهِم )) تا آخر زيارت كه گذشت .
پس گفته اند كه چهار ركعت نماز بگذار نزديك سر مقدّس و بعد از نماز زيارت هر قدر نماز كه خواهى بگذار ((الخ ))
و مستور نماند كه آن دو بزرگوار در خانه خود دفن شدند و براى آن درى بود كه گاهى باز مى كردند و شيعيان داخل مى شدند و در نزد قبر زيارت مى كردند و گاهى بسته بود و از بيرون مقابل شبّاكى كه در ديوار مقابل قبر مطهّر بود زيارت مى كردند و در صدر همين خبر زيارت مذكور است كه غسل مى كنى و به نزد قبر ايشان مى روى اگر توانى رفت و اگر نه اشاره مى كنى بسلام مقابل شبكه كه باز مى شود بسوى قبر و چنين زائر نماز زيارت خود را در مسجد بكند و چون به همّت مواليان آن خانه برداشته شد و به جاى آن قبّه و حرم و رواق و ايوان ساخته شد آن مسجد داخل در حرم شد و الان معروف است كه ايوان مستطيل كه در صحن پشت سر عسكريين عليه السلام است متّصل است به رواق همان مسجد مذكور است [بلكه نقل شده كه رواق پشت سَرِ مقدّس و يك ذرع از حرم مطهّر نيز مسجد است ] به هرحال زوّار از اين جهت آسوده شدند و براى آن دو بزرگوار زيارت مخصوصه بهركدام و مشترك ميان هر دو بزرگوار در كتب مزاريه مذكور است اگر راغب شدند نسخه آن بسيار است و اگر زائر را حالى و مجالى باشد مناسب است كه زيارت جامعه كبيره را كه بعد از اين مذكور گردد انشاءالله تعالى بخواند زيرا كه صدور آن كلمات بليغه داراى تمام مراتب اظهار بندگى و تذلّل و اعتراف به عظمت و جلالت ائمّه از مصدر جلال حضرت هادى عليه السلام است و سيد بن طاوس در مصباح الزائر براى هريك از اين دو بزرگوار زيارت مبسوطه با صلوات بر ايشان و دعاى بعد از نماز زيارت نقل كرده كه شايسته است نقل آن اگر چه موجب تطويل است زيرا كه فوايد بسيار در آن مندرج است فرمود هرگاه رسيدى به سُرّ مَنْ رَاءى غسل كن در وقت رسيدن غسل زيارت و بپوش پاكيزه ترين جامه هاى خود را و روانه شو با تاءنّى و وقار تا برسى بر در حرم شريف آنگاه كه رسيدى طلب رُخصت كن و بگو :
ءَاَدْخُلُ يا نَبِىَّ اللَّهِ ءَاَدْخُلُ يا اَميرَ
آيا داخل شوم اى پيغمبر خدا آيا داخل شوم اى امير
الْمُؤْمِنينَ ءَاَدْخُلُ يا فاطِمَةُ الزَّهْرآءُ سَيدَةَ نِسآءِ الْعالَمينَ ءَاَدْخُلُ يا
مؤ منان آيا داخل شوم اى فاطمه زهرا بانوى زنان جهانيان آيا داخل شوم اى
مَوْلاىَ الْحَسَنَ بْنَ عَلِي ءَاَدْخُلُ يا مَوْلاىَ الْحُسَينَ بْنَ عَلِي ءَاَدْخُلُ
مولا و سرورم اى حسن بن على آيا داخل شوم اى مولايم اى حسين بن على آيا داخل شوم
يا مَوْلاىَ عَلِىَّ بْنَ الْحُسَينِ ءَاَدْخُلُ يا مَوْلاىَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِي
اى مولايم على بن الحسين آيا داخل شوم اى مولايم محمد بن على
ءَاَدْخُلُ يا مَوْلاىَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ءَاَدْخُلُ يا مَوْلاىَ مُوسَى بْنَ
آيا داخل شوم اى مولايم جعفر بن محمد آيا داخل شوم اى مولايم موسى بن
جَعْفَرٍ ءَاَدْخُلُ يا مَوْلاىَ عَلِىَّ بْنَ مُوسَى ءَاَدْخُلُ يا مَوْلاىَ مُحَمَّدَ بْنَ
جعفر آيا داخل شوم اى مولايم على بن موسى آيا داخل شوم اى مولايم محمد بن
عَلِي ءَاَدْخُلُ يا مَوْلاىَ يا اَبَا الْحَسَنِ عَلِىَّ بْنَ مُحَمَّدٍ ءَاَدْخُلُ يا
على آيا داخل شوم اى مولايم اى ابا الحسن على بن محمد آيا داخل شوم اى
مَوْلاىَ يا اَبا مُحَمَّدٍ الْحَسَنَ بْنَ عَلِي ءَاَدْخُلُ يا مَلاَّئِكةَ اللَّهِ الْمُوَكلينَ
مولايم اى ابا محمد حسن بن على آيا داخل شوم اى فرشتگان خدا
بِهذَا الْحَرَمِ الشَّريفِ
که به اين حرم شريف گماشته شده ايد