از جمله اعياد عظيمه است و روزى است كه حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله در آن روز به رسالت مبعوث گرديد و جبرئيل به پيغمبرى بر آن حضرت نازل شد و از براى آن چند عمل است:
اوّل : غسل
دوّم : روزه و آن يكى از چهار روزى است كه در تمام سال امتياز دارد براى روزه گرفتن و برابر است با روزه هفتاد سال .
سيم : بسيار صلوات فرستادن .
چهارم : زيارت حضرت رسول و اميرالمؤ منين عليهما و آلهما السَّلامُ .
پنجم : شيخ در مصباح فرموده از رَيان بن الصّلت مروى است كه حضرت امام جواد عليه السلام در زمانيكه در بغداد بود روز نيمه رجب و روز بيست و هفتم را روزه گرفت و جميع حشم آنحضرت روزه گرفتند و ما را امر فرمود كه بجا آوريم دوازده ركعت نماز كه خوانده شود در هر ركعت حمد و سوره و بعد از فراغ از نمازها خوانده شود هر يك از حمد و توحيد و مُعَوَّذَتين چهار مرتبه و
لا اِلهَ اِلا اللّهُ واللّهُ اَكبَرُ وَسُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُلِلّهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّبِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ
چهار مرتبه اللّهُ اللّهُ رَبِّى لا اُشْرِك بِهِ شَيئا چهار مرتبه لا اُشْرِك بِرَبِّى اَحَدا چهار مرتبه .
ششم: و نيز شيخ روايت كرده از جناب ابوالقاسم حسين بن رُوح رَحَمهُاللّهُ كه فرموده بجا مى آورى در اين روز دوازده ركعت نماز مى خوانى در هر ركعت حمد وسوره اى كه آسان باشد و تشهّد مى خوانى و سلام مى دهى و مى نشينى و مى گوئى بين هر دو ركعتى :
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ يتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ يكنْ لَهُ شَريك فى الْمُلْك
ستايش خاص خدايى است که فرزندى براى خود نگرفته و شريکى در فرمانروايى ندارد
وَلَمْ يكنْ لَهُ وَلِىُّ مِنَ الذُّلِّ وَكبِّرْهُ تَكبيراً يا عُدَّتى فى مُدَّتى يا
و ياورى از خوار شدن ندارد (چون خوارى ندارد) و به کمال بزرگى او را ياد کن اى توشه من در دوران عمرم اى
صاحِبى فى شِدَّتى يا وَليى فى نِعْمَتى يا غِياثى فى رَغْبَتى يا
رفيق من در سختيم اى سرپرست من در نعمتم اى فريادرس من در آنچه خواهم اى
نَجاحى فى حاجَتى يا حافِظى فى غَيبَتى يا كافِىَّ فى وَحْدَتى يا
بر آرنده حاجتم اى نگهبان من در غيابم اى کفايت کننده ام در گوشه تنهايى اى
اُنْسى فى وَحْشَتى اَنْتَ السّاتِرُ عَوْرَتى فَلَك الْحَمْدُ واَنْتَ الْمُقيلُ
همدمم در وحشتم تويى پرده پوش عيبهاى من پس ستايش تو را است و تويى ناديده گيرنده
عَثْرَتى فَلَك الْحَمْدُ وَاَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتى فَلَك الْحَمْدُ صَلِّ عَلى
لغزشم پس ستايش تو را است و تويى برخيزاننده من هنگام افتادنم پس ستايش تو را است درود فرست بر
مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاسْتُرْ عَوْرَتى وَآمِنْ رَوْعَتى وَاَقِلْنى عَثْرَتى
محمد و آل محمد و بپوشان عيبم را و ايمنى بخش هراسم را و ناديده گير لغزشم را
وَاصْفَحْ عَنْ جُرْمى وَتَجاوَزْ عَنْ سَيئاتى فى اَصْحابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ
و چشم بپوش از جرمم و بگذر از گناهانم در زمره بهشتيان بدان
الصِّدْقِ الَّذى كانُوا يوَعَدُونَ
وعده راستى که بدانها داده شده
پس چون فارغ شدى از نماز و دعا مى خوانى هر يك از حمد و اخلاص و مُعَوَّذَتَين و قُلْ يا اَيهَا الْكافِرُونَ و اِنا اَنْزَلناهُ و آية الكرسى را هفت مرتبه و بعد مى گوئى لا اِلهَ اِلا اللّهُ واللّهُ اَكبَرُ وَسُبْحانَ اللّهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ هفت مرتبه و بعد مى گوئى هفت مرتبه اللّهُ اللّهُ رَبَّى لا اُشْرِك بِهِ شَيئا و مى خوانى هر دعا كه خواهى .
هفتم : در اقبال و در بعض نسخ مصباح است كه مستحبّ است در اين روز اين دعا را بخوانند:
يا مَنْ اَمَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ وَضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَالتَّجاوُزَ يا مَنْ
اى که دستور داده به عفو و گذشت و خود او هم عفو و گذشت (از گنهکاران را) ضمانت کرده اى که
عَفى وَتَجاوَزَ اُعْفُ عَنّى وَتَجاوَزْ يا كريمُ اَللّهُمَّ وَقَدْ اَكدَى
عفو کرده و گذشت فرمودى مرا مورد عفو و گذشت خويش قرار ده اى کريم خدايا جستجو
الطَّلَبُ وَاَعْيتِ الْحيلَةُ وَالْمَذْهَبُ وَدَرَسَتِ الاْمالُ وَانْقَطَعَ الرَّجاَّءُ
به جايى نرسيد و راه چاره و رفتن بسته شد و آرزوها کهنه گشت و اميد بريده شد
اِلاّ مِنْك وَحْدَك لا شَريك لَك اَللّهُمَّ اِنّى اَجِدُ سُبُلَ الْمَطالِبِ اِلَيك
جز از تو که يکتايى و شريکى ندارى خدايا من بخوبى مى يابم که راههاى جستجو بسوى تو
مُشْرَعَةً وَمناهِلَ الرَّجاَّءِ لَدَيك مُتْرَعَةً واَبْوابَ الدُّعاَّءِ لِمَنْ دَعاك
گشوده است و آبشخورهاى اميد در نزد تو پر از آب است و درهاى دعاء براى کسى که تو را بخواند
مُفتَّحَةً وَالاِْسْتِعانَةَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِك مُباحَةً وَاَعْلَمُ اَنَّك لِداعيك
باز است و ياريت براى آنکس که از تو يارى خواهد آماده و مباح است و بخوبى مى دانم که تو آماده
بِمَوْضِعِ اِجابَةٍ وَللصّارِخِ اِلَيك بِمَرْصَدِ اِغاثَةٍ وَاَنَّ فِى اللَّهْفِ اِلى
اجابت دعاى خوانندگانت هستى و مهياى فريادرسى فريادخواهان از درگاهت مى باشى و اين را هم مى دانم که در پناهنده
جُودِك وَالضِّمانِ بِعِدَتِك عِوَضاً مِنْ مَنْعِ الْباخِلينَ وَمَنْدُوحَةً عَمّا
شدن به جود تو و اعتماد به وعده تو عوض کاملى از منع بخيلان و بى نيازى وسيعى است از آنچه
فى اَيدِى الْمُسْتَاْثِرينَ وَاَنَّك لا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِك اِلاّ اَنْ تَحْجُبَهُمُ
در دست توانگران و ثروتمندان است و مى دانم که تو از خلق خويش در حجاب نشوى مگر آنکه اعمال ايشان
الاْعْمالُ دُونَك وَقَدْ عَلِمْتُ اَنَّ اَفْضَلَ زادِ الرّاحِلِ اِلَيك عَزْمُ اِرادَةٍ
ميان تو و ايشان حجاب قرا دهد و اين را هم دانسته ام که بهترين توشه کسى که به سوى تو کوچ کند يک تصميم جدى
يخْتارُك بِها وَقَدْ ناجاك بِعَزْمِ الاِرادَةِ قَلْبى وَاَسْئَلُك بِكلِّ دَعْوَةٍ
و نيرومندى است که تو را بدان اختيار کند و با يک چنين تصميمى دل من با تو براز و نياز پرداخته از تو خواهم به حق هر دعائى
دَعاك بِها راجٍ بَلَّغْتَهُ اَمَلَهُ اَوْصارِخٌ اِلَيك اَغَثْتَ صَرْخَتَهُ اَوْ مَلْهُوفٌ
که تو را دعا کرده بدان شخص اميدوارى که به آرزويش رسانده اى يا فريادخواهى که به درگاه تو فريادخواهى کرده و به دادش رسيده
مَكرُوبٌ فَرَّجْتَ كرْبَهُ اَوْ مُذْنِبٌ خاطِئٌ غَفَرْتَ لَهُ اَوْ مُعافىً اَتْمَمْتَ
يا دلسوخته گرفتارى که تو گرفتاريش را بر طرف کرده يا گنهکار خطاپيشه اى که تو او را آمرزيده اى يا تندرستى که نعمتت
نِعْمَتَك عَلَيهِ اَوْ فَقيرٌ اَهْدَيتَ غِناك اِلَيهِ وَلِتِلْك الَّدعْوَةِ عَلَيك حَقُّ
را بر او تمام کرده اى يا ندارى که از توانگرى خود به او داده اى و چنين دعايى به درگاهت حقى پيدا کرده
وَعِنْدَك مَنْزِلَةٌ اِلاّ صَلَّيتَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَقَضَيتَ حَوائِجى
و در پيش تو منزلت و مقامى يافته که درود فرستى بر محمد و آل محمد و برآورى حاجاتم را
حَوائِجَ الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ وَهذا رَجَبٌ الْمُرَجَّبُ الْمُكرَّمُ الَّذى اَكرَمْتَنا
حاجات دنيا و آخرت و اين ماه رجب المرجب و ماه گرامى است آن ماهى که
بِهِ اَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ اَكرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَينِ الاُْمَمِ يا ذَاالْجُودِ وَالْكرَمِ
نخستين ماه محترم است و ما را بدان گرامى داشته اى از ميان ساير امتها اى صاحب جود و کرم
فَنَسْئَلُك بِهِ وَبِاسْمِك الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْجَلِّ الاْكرَمِ الَّذى
پس به حق اين ماه از تو خواهم و به حق نام اعظم تو . . . . . . . . . . . آن نام برتر و گرامى ترى که آن را
خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فى ظِلِّك فَلا يخْرُجُ مِنْك اِلى غَيرِك اَنْ تُصَلِّىَ عَلى
آفريدى پس در زير سايه رحمتت مستقر گرديد و از تو به ديگرى نرسد که درود فرستى بر
مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَيتِهِ الطّاهِرينَ وَتَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلينَ فيهِ بِطاعَتِك
محمد و خاندان پاکش و قرار دهى ما را از کسانى که در اين ماه به طاعتت عمل کنيم
وَالاْمِلينَ فيهِ بِشَفاعَتِك اَللّهُمَّ وَاهْدِنا اِلى سَواَّءِ السِّبيلِ وَاجْعَلْ
و آنانکه در اين ماه آرزوى شفاعت را دارند خدايا ما را به راه راست هدايت فرما و جايگاه ما را
مَقيلَنا عِنْدَك خَيرَ مَقيلٍ فى ظِلٍّ ظَليلٍ فَاِنَّك حَسْبُنا وَنِعْمَ الوَكيلُ
در پيش خود بهترين جايگاه در زير سايه هميشگيت قرار ده که براستى تو ما را بسى و نيکو وکيلى هستى
وَالسَّلامُ عَلى عِبادِهِ المُصْطَفَينَ وَصَلَواتُهُ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ اَللّهُمَّ
و سلام بر بندگان برگزيده اش و درودهاى او بر ايشان همگى و نيز خدايا
وَبارِك لَنا فى يوْمِنا هَذَا الَّذى فَضَّلْتَهُ وَبِكرامَتِك جَلَّلْتَهُ وَبِالْمَنْزِلِ
مبارک گردان براى ما در اين روزى که آن را برترى دادى و به کرامت خويش آن را بزرگ کردى و به جايگاه
[الْعَظيمِ] الاْعْلى اَنْزَلْتَهُ صَلِّ عَلى مَنْ فيهِ اِلى عِبادِك اَرْسَلْتَهُ
بزرگ والاترى آن را جاى دادى درود فرست بر آن کس که او را در اين ماه به سوى بندگانت فرستادى
وَبِالْمَحَلِّ الْكريمِ اَحْلَلْتَهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَيهِ صَلوةً داَّئِمَةً تَكونُ لَك
و او را به مقام بزرگى درآوردى خدايا درود فرست بر او درودى هميشگى که براى تو
شُكراً وَلَنا ذُخراً وَاجْعَلْ لَنا مِنْ اَمْرِنا يسراً وَاخْتِمْ لَنا بِالسَّعادَةِ اِلى
سپاسگزارى باشد و براى ما ذخيره اى و قرار ده براى ما در کارمان آسانى و تا پايان عمرمان با خوشبختى ما را
مُنْتَهى آجالِنا وَقَدْ قَبِلْتَ الْيسيرَ مِنْ اَعْمالِنا وَبَلَّغْتَنا بِرَحْمَتِك اَفْضَلَ
مقرون دار و تو اى خدا براستى چنانى که اعمال اندک ما را پذيرفتى و به رحمت خويش به بهترين
آمالِنا اِنَّك عَلى كلِّشَى ءٍ قَديرٌ وَصَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَسَلَّمَ
آرزوهايمان رساندى همانا تو بر هر چيز توانايى و درود و تحيت خدا بر محمد و آلش باد
مؤ لّف گويد: كه اين دعا را حضرت موسى بن جعفر عليه السلام خواند در آنروزى كه آن جناب را بجانب بغداد حركت دادند و آن روز بيست و هفتم رجب بود و اين دعا از مَذْخُور ادعيه رجب است .
هشتم : سيد در اقبال فرموده بخواند اَللّهُمَّ اِنِّى اَسْئَلُك بِالنَّجْلِ الاْعْظَمِ ((الدّعاء)) و اين دعا به روايت كفعمى در اعمال شب اين روز گذشت.