شب مبعث و از ليالى متبرّكه است و در آن چند عملست:
اوّل : شيخ در مصباح فرموده روايت شده از حضرت ابو جعفر امام جواد عليه السلام كه فرمود همانا در رجب شبى است كه بهتر است از آنچه كه ميتابد برآن آفتاب و آن شب بيست و هفتم رجب است كه در صبح آن پيغمبرخدا صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله به رسالت مبعوث گرديد و بدرستى كه از براى عامل در آن شب از شيعه ما اجر عمل شصت سال است بخدمت آنحضرت عرض شد كه عمل در آن شب چيست فرمود چون بجا آوردى نماز عشا را و به رختخواب رفتى پس بيدار مى شوى هر ساعتى كه خواستى از شب تا پيش از نيمه آن و بجا مى آورى دوازده ركعت نماز مى خوانى در هر ركعتى حمد و سوره اى از سوره هاى كوچك مفصّل ومفصّل ازسوره محمّد است تا آخرقرآن پس چون سلام دادى درهر دو ركعتى وفارغ شدى ازنمازها مى نشينى بعدازسلام و مى خوانى حمد را هفت مرتبه و مُعَوَّذَتَين را هفت مرتبه وقُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ و قُلْ يا اَيها الْكافِرُونَ هركدام را هفت مرتبه و اِنّا اَنْزَلْناهُ و آية الكرسى هر كدام را هفت مرتبه و بخوان در عقب همه اين دعا را :
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ يتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ يكنْ لَهُ شَريك فى الْمُلْك وَلَمْ يكنْ لَهُ وَلِىُّ مِنَ
ستايش خاص خدايى است که نگيرد فرزندى و نيست براى او در فرمانروايى شريکى و نيست برايش ياورى از
الذُّلِّ وَكبِّرْهُ تَكبيراً اَللّهُمَّ اِنّى اَسئَلُك بِمَعاقِدِ عِزِّك عَلَى اَرْكانِ
خوارى و به بزرگى کامل بزرگش شمار خدايا از تو خواهم به حق چيزهايى که موجبات عزتت برپايه هاى
عَرْشِك وَمُنْتَهَى الرَّحْمَةِ مِنْ كتابِك وَبِاسْمِك الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ
عرشت مى باشد و به حق سرحد نهايى رحمتت از کتابت و به نام بزرگتر بزرگتر
الاْعْظَمِ وَذِكرِك الاْعْلىَ الاْعْلىَ الاْعْلى وَبِكلِماتِك التّامّاتِ اَنْ
بزرگترت و به حق ذکرت که والاتر و برتر و اعلى است و به کلمات تام و تمامت که
تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاَنْ تَفْعَلَ بى ما اَنْتَ اَهْلُهُ پس بخوان هر دعائى
درود فرستى بر محمد و آلش و انجام دهى درباره من آنچه را تو شايسته آنى * * * * * * *
كه خواستى و مستحبّ است غسل در اين شب و گذشت در شب نيمه نمازيكه در اين شب نيز خوانده مى شود.
دوّم : زيارت حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام كه افضل اعمال اين شب است و از براى آنحضرت در اين شب سه زيارت است كه در باب زيارات به آن اشاره خواهد شد انشاءالله و بدان كه ابو عبدالله محمد بن بطوطه كه يكى از علماء اهل سنت است و در ششصد سال پيش از اين زمان بوده در سفرنامه خود كه معروفست برحله ابن بطوطه در بيان وُرود خود از مكه معظمه به نجف اشرف ذكر كرده روضه و قبر مبارك مولايمان اميرالمؤ منين عليه السلام را و گفته اهل اين شهر تمامى رافضى هستند و از براى اين روضه مباركه كراماتى ظاهر شده از جمله آنكه در شب بيست و هفتم ماه رجب كه نام آن شب نزد اهل آنجا لَيلَةُ الْمَحْيا است مى آورند از عراقين و خراسان و بلادِ فارس و رُوم هر شَل و مفلوج و زمين گيرى كه هست و جمع مى شود از آنها قريب سى چهل نفر در آنجا پس بعد از عشا مى آورند اين مبتلايان را نزد ضريح مقدّس و مردم جمع مى شوند و منتظرند خوب شدن و برخاستن آنها را و اين جماعت مردم بعضى نماز مى خوانند و بعضى ذكر مى گويند و بعضى قرآن تلاوت مى كنند و بعضى تماشاى روضه مى كنند تا آنكه بگذرد نصف يا دو ثلث از شب آن وقت جميع اين مبتلايان و زمين گيران كه حركت نمى توانستند بكنند برميخيزند در حاليكه صحيح و تندرست مى باشند وعلّتى در آنها نيست و مى گويند لا اِلهَ اِلا اللّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ عَلَىُّ وَلي ُّ اللّهِ و اين امريست مشهور و مُسْتَفيض و من خودم آنشب را در آنجا درك نكردم لكن از مردمان ثقه كه اعتماد بر قول آنها بود شنيدم و هم ديدم در مدرسه اى كه مهمانخانه آن حضرت است سه نفر زمينگير كه قادر بر حركت نبودند يكى از اهل روم و ديگرى از اهل اصفهان و سيمى از اهل خراسان بود از آنها پرسيدم چگونه شما خوب نشده ايد و اينجا مانده ايد گفتند ما به شب بيست و هفتم نرسيده ايم و همين جا مانده ايم تا شب بيست و هفتم آينده كه شفا بگيريم و از براى اين شب مردم زياد از شهرها جمع مى شوند و بازار بزرگى اقامه مى شود تا مدّت ده روز فقير گويد: مبادا استِبْعاد كنى اين مطلب را همانا معجزات و كراماتى كه از اين مشاهد مشرّفه بروز كرده وبه تواتر رسيده زياده از آن است كه احصا شود و در ماه شوّال گذشته سنه هزار و سيصد و چهل و سه در حرم مطهّر حضرت ثامن الا ئِمّة الهُداة و ضامِنُ الاَمَّةِ العُصاةِ مَوْلانا اَبُو الْحَسَنِ عَلِىُّ بْنُمُوسى الرِّضا صَلَواتُ اللّهِ عَلَيهِ سه نفر زن كه هر كدام به سبب مرض فلج و نَحْو آن زمين گير شده بودند و اطبّاء و دكترها از معالجه آنها عاجز شده بودند شفا يافتند و اين معجزات از آن قبر مطهّر بر همه واضح و آشكارا گرديد مانند نمودار شدن خورشيد در سماء صاحيه مثل باز شدن دَرِ دروازه نجف اشرف برروى عربهاى باديه وبحدِّى اين مطلب واضح بودكه نقل شد دكترهايى كه مطلّع بر مرضهاى آن زنها بودند تصديق نمودند با آنكه در اين باب خيلى دقيق بودند بلكه بعضى از آنها تصديق خود را بر شفاء آنها نوشتند و اگر ملاحظه اختصار و عدم مناسبت محل نبود قصّه آنها را نقل مى نمودم وَلَقَدْ اَجادَ شَيخُنا الحُرُّ العامِلى فى اُرْجُوزَتِهِ:
وَما بَدا مِنْ بَرَكاتِ مَشْهَدهِ في كلِّ يوْمٍ اَمْسُهُ مِثْلُ غَدِهِ وَكشِفَا الْعمى وَالمَرْضى بِهِ اِجابَةُ الدُّعاءِ في اَعْتابِه
سوّم : شيخ کفعمى در بلد الا مين فرموده که در شب مبعث اين دعا را بخوانند :
سوّم : شيخ كفعمى در بلد الا مين فرموده كه در شب مبعث اين دعا را بخوانند :
اَللّهُمَّ اِنّى اَسئَلُك بِالتَّجَلِىِ الاْعْظَمِ فى هذِهِ اللَّيلَةِ مِنَ الشَّهْرِ الْمُعَظَّمِ وَالْمُرْسَلِ
خدايا از تو خواهم به حق بزرگترين تجلى (تو) در اين شب از اين ماه بزرگ و به حق آن فرستاده
الْمُكرَّمِ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاَنْ تَغْفِرَ لَنا ما اَنْتَ بِهِ مِنّا اَعْلَمُ
گرامى که درود فرستى بر محمد و آلش و بيامرزى براى ما آنچه را تو بدان از ما داناترى
يا مَنْ يعْلَمُ وَلا نَعْلَمُ اَللّهُمَّ بارِك لَنا فى لَيلَتِنا هذِهِ الَّتى بِشَرَفِ
اى که مى دانى و ما نمى دانيم خدايا مبارک گردان بر ما در اين شبى که به واسطه شرافت
الرِّسالَةِ فَضَّلْتَها وَبِكرامَتِك اَجْلَلْتَها وَبِالْمَحَلِّ الشَّريفِ اَحْلَلْتَها
رسالت آن را فضيلت دادى و به کرامت خويش بزرگش کردى و به جاى باشرافتى درش آوردى
اَللّهُمَّ فَاِنّا نَسْئَلُك بِالْمَبْعَثِ الشَّريفِ وَالسَّيدِ اللَّطيفِ وَالْعُنْصُرِ
خدايا پس از تو خواهيم به آن بعثت شريف و آن آقاى بالطف و عنصر
الْعَفيفِ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَ اَنْ تَجْعَلَ اَعْمالَنا فى هذِهِ
پارسا که درود فرستى بر محمد و آلش و قرار دهى اعمال ما را در اين
اللَّيلَةِ وَفى سايرِ اللَّيالى مَقْبُولَةً وَذُنُوبَنا مَغْفُورَةً وَحَسَناتِنا
شب و در ساير شبها پذيرفته درگاهت و گناهانمان را آمرزيده و نيکيهايمان را مورد
مَشْكورَةً وَسَيئاتِنا مَسْتُورَةً وَقُلوُبَنا بِحُسْنِ الْقَوْلِ مَسْرُورَةً
قدردانى و بديهايمان را پوشيده و دلهامان را به گفتار نيک خرسند
وَاَرْزاقَنا مِنْ لَدُنْك بِالْيسْرِ مَدْرُورَةً اَللّهُمَّ اِنَّك تَرى وَلا تُرى
و روزيهايمان را از نزد خود به آسانى فراوان ، خدايا تو مى بينى ولى خودت ديده نمى شوى
وَاَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الاْعْلى وَاِنَّ اِلَيك الرُّجْعى وَالْمُنْتَهى وَاِنَّ لَك
و تو در بلندترين ديدگاهى و بطور مسلم بازگشت و پايان بسوى توست و
الْمَماتَ وَالْمَحْيا وَاِنَّ لَك الاْخِرَةَ وَالاُْولى اَللّهُمَّ اِنّا نَعُوذُ بِك اَنْ
مرگ و زندگى بدست تو است و انجام و آغاز از آن تو است خدايا ما به تو پناه مى بريم از
نَذِلَّ وَنَخْزى وَاَنْ نَاءتِىَ ما عَنْهُ تَنْهى اَللّهُمَّ اِنّا نَسْئَلُك الْجَنَّةَ
خوار شدن و رسوايى و دست زدن به کارى که تو آنرا قدغن کرده اى خدايا ما از تو درخواست بهشت را
بِرَحْمَتِك وَنَسْتَعيذُ بِك مِنَ النّارِ فَاَعِذْنا مِنْها بِقُدْرَتِك وَنَسْئَلُك مِنَ
به رحمتت داريم و پناه جوييم به تو از آتش دوزخ پس ما را به قدرت خويش از آتش پناه ده و از تو
الْحُورِ الْعينِ فَارْزُقْنا بِعِزَّتِك وَاجْعَلْ اَوْسَعَ اَرْزاقِنا عِنْدَ كبَرِ سِنِّنا
حور العين درخواست کنيم پس به عزت خويش روزيمان گردان و وسيعترين روزى ما را در هنگام پيرى ما قرار ده
وَاَحْسَنَ اَعْمالِنا عِنْدَ اقْتِرابِ اجالِنا وَاَطِلْ فى طاعَتِك وَما يقَرِّبُ
و بهترين اعمال ما را هنگام نزديک شدن مرگمان مقرر دار و طولانى کن عمر ما را در طاعت خود و در آنچه موجب تقرب
اِلَيك وَيحْظى عِنْدَك وَيزْلِفُ لَدَيك اَعْمارَنا وَاَحْسِنْ فى جَميعِ
درگاهت شود و سبب بهره مندى نزد تو و نزديکى تو گردد و در تمام
اَحْوالِنا وَاُمُورِنا مَعْرِفَتَنا وَلا تَكلْنا اِلى اَحَدٍ مِنْ خَلْقِك فَيمُنَّ عَلَينا
احوال و کارهاى ما معرفتمان را کامل و نيکو گردان و ما را به هيچيک از خلق خود وامگذار که بر سر ما منت گذارد
وَتَفَضَّلْ عَلَينا بجَميعِ حَوايجِنا لِلدُّنْيا وَالاْخِرَةِ وَابْدَاْ بِاباَّئِنا وَاَبْناَّئِنا
وبرما تفضل فرما به برآوردن تمام حاجتهاى دنياوآخرت ما و آغاز کن در تمام آنچه ما براى خودمان از توخواستيم براى پدران و فرزندانمان
وَجَميعِ اِخْوانِنَا الْمُؤْمِنينَ فى جَميعِ ما سَئَلْناك لاِنْفُسِنا يا اَرْحَمَ
و همه برادران مؤ من ما اى مهربانترين
الرّاحِمينَ اَللّهُمَّ اِنّا نَسْئَلُك بِاسْمِك الْعَظيمِ وَمُلْكك الْقَديمِ اَنْ
مهربانها خدايا از تو خواهيم به حق نام بزرگت و فرمانروايى ديرينه ات که
تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاَنْ تَغْفِرَ لَنَا الذَّنْبَ الْعَظيمَ اِنَّهُ لا
درود فرستى بر محمد و آل محمد و اينکه بيامرزى براى ما گناه بزرگ ما را که براستى
يغْفِرُ الْعَظيمَ اِلا الْعَظيمُ اَللّهُمَّ وَهذا رَجَبٌ الْمُكرَّمُ الَّذى اَكرَمْتَنابِهِ
نيامرزد بزرگ را مگر شخص بزرگ خدايا اين ماه رجب است که گرامى است و همان ماهى است که ما را بدان گرامى داشته
اَوَّلُ اَشْهُرِ الْحُرُمِ اَكرَمْتَنا بِهِ مِنْ بَينِ الاُْمَمِ فَلَك الْحَمْدُ يا ذَاالْجُودِ
نخستين ماه محترمى است که ما را از ميان همه امتها بدان گرامى داشتى پس ستايش خاص تو است اى صاحب جود
وَالْكرَمِ فَاَسْئَلُك بِهِ وَبِاسْمِك الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْعْظَمِ الاْجَلِّ الاْكرَمِ
و بزرگوارى پس از تو خواهيم بدين ماه و به حق نام اعظم و ...... و اجل اکرم تو
الَّذى خَلَقْتَهُ فَاسْتَقَرَّ فى ظِلِّك فَلا يخْرُجُ مِنْك اِلى غَيرِك اَنْ تُصَلِّىَ
که آنرا آفريدى و در سايه ات مستقر گرديد و آن نام از تو به ديگرى نرسد که درود فرستى
عَلى مُحَمَّدٍ وَاَهْلِ بَيتِهِ الطّاهِرينَ وَاَنْ تَجْعَلَنا مِنَ الْعامِلينَ فيهِ
بر محمد و خاندان پاک او و قرار دهى ما را از کسانى که در اين ماه
بِطاعَتِك وَالاْمِلينَ فيهِ لِشَفاعَتِك اَللّهُمَّ اهْدِنا اِلى سَواَّءِ السَّبيلِ
به طاعت تو عمل کنيم و آنانکه در اين ماه آرزوى شفاعت تو را دارند خدايا ما را به راه راست راهنمايى فرما
وَاجْعَلْ مَقيلَنا عِنْدَك خَيرَ مَقيلٍ فى ظِلٍّ ظَليلٍ وَمُلْك جَزيلٍ فَاِنَّك
و قرار ده جايگاه ما را در نزد خود بهترين جايگاه در سايه هميشگى رحمتت و سلطنت باعظمتت زيرا که تو
حَسْبُنا وَنِعْمَ الْوَكيلُ اَللّهُمَّ اقْلِبْنا مُفْلِحينَ مُنْجِحينَ غَيرَ مَغْضُوبٍ
ما را کافى هستى و نيکو وکيلى هستى خدايا ما را برگردان به حال رستگارى و کاميابى که نه در زمره غضب شدگان باشيم
عَلَينا وَلا ضاَّلّينَ بِرَحْمَتِك يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ اَللّهُمَّ اِنّى اَسئَلُك
و نه از جمله گمراهان به رحمتت اى مهربانترين مهربانان خدايا از تو خواهم
بِعَزاَّئِمِ مَغْفِرَتِك وَبِواجِبِ رَحْمَتِك السَّلامَةَ مِنْ كلِّ اِثْمٍ وَالْغَنيمَةَ
به حق وسائل حتمى آمرزشت و به آن رحمتت که بر خويش واجب کردى که مرا از هر گناهى سالم دارى
مِنْ كلِّ بِرٍّ وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَالنَّجاةَ مِنَ النّارِ اَللّهُمَّ دَعاك الدّاعُونَ
و از هر نيکى بهره مند سازى و به بهشتم برسانى و از آتش دوزخ نجاتم بخشى خدايا خوانندگان تو را خواندند
وَدَعَوْتُك وَسَئَلَك السّاَّئِلُونَ وَسَئَلْتُك وَطَلَبَ اِلَيك الطّالِبُونَ
و من نيز خواندمت و درخواست کنندگان از تو خواستند و من نيز از تو خواستم و جويندگان از تو جويا شدند
وَطَلَبْتُ اِلَيك اَللّهُمَّ اَنْتَ الثِّقَةُ وَالرَّجاَّءُ وَاِلَيك مُنْتَهَى الرَّغْبَةِ فِى
و من هم تو را جويا شدم خدايا تويى مورد اعتماد و اميد و بسوى تو است آخرين مرحله ميل و اشتياق در
الدُّعاَّءِ اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاجْعَلِ الْيقينَ فى قَلْبى
دعاء خدايا درود فرست بر محمد و آلش و بنه يقين را در دلم
وَالنُّورَ فى بَصَرى وَالنَّصيحَةَ فى صَدْرى وَذِكرَك بِاللَّيلِ وَالنَّهارِ
و روشنى در ديده ام و خيرخواهى در سينه ام و ذکر خود را در شب و روز
عَلى لِسانى وَرِزْقاً واسِعاً غَيرَ مَمْنُونٍ وَلا مَحْظُورٍ فَارْزُقْنى
بر زبانم و روزى وسيع بى منت و بى مانعى روزيم گردان
وَبارِك لى فيما رَزَقْتَنى وَاجْعَلْ غِناىَ فى نَفْسى وَرَغْبَتى فيما
و در آنچه نصيبم کرده اى برکت ده و بى نيازى مرا در نفس خودم قرار ده و اشتياقم را بدانچه
عِنْدَك بِرَحْمَتِك يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ
نزد تو است به رحمتت اى مهربانترين مهربانان
پس به سجده برو وبگو:
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى هَدانا لِمَعْرِفَتِهِ وَخَصَّنا بِوِلايتِهِ
ستايش خاص خدايى است که ما را به معرفت خويش راهنمايى کرد
وَوَفَّقَنا لِطاعَتِهِ شُكراً شُكراً صد مرتبه
و به دوستى خويش مخصوص گردانيد و به طاعتش موفق داشت خدا را شکر...
پس سر از سجود بردار و بگو:
اَللّهُمَّ اِنّى قَصَدْتُك بِحاجَتى وَاعْتَمَدْتُ
خدايا من براى حاجتم تو را قصد کردم و در مورد
عَلَيك بِمَسْئَلَتى وَتَوَجَّهْتُ اِلَيك بِاَئِمَّتى وَسادَتى اَللّهُمَّ انْفَعْنا
خواسته ام بر تو اعتماد کردم و به وسيله پيشوايان و سرورانم بسوى تو روآوردم خدايا
بِحُبِّهِمْ وَاَوْرِدْنا مَوْرِدَهُمْ وَارْزُقْنا مُرافَقَتَهُمْ وَاَدْخِلْنَا الْجَنَّةَ فى
به دوستى ايشان مارا سودمند کن ودر جايگاه آنها واردمان کن و همنشينى ايشان را روزى ما گردان و در زمره آنان ما را داخل بهشت گردان
زُمْرَتِهِمْ بِرَحْمَتِك يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ
به رحمتت اى مهربانترين مهربانان
و اين دعا را سيد براى روز مبعث ذكر كرده