به نام خداى بخشاينده مهربان
بِسْمِ اللّهِ كلِمَةُ الْمُعْتَصِمينَ وَ مَقالَةُِ الْمُتَحَرِّزينَ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ تَعالى
بنام خدا سخن پناهندگان و گفتار پناه جويان و پناه مى برم به خداى تعالى
مِنْ جَوْرِ الْجاَّئِرينَ وَ كيدِ الْحاسِدينَ وَ بَغْىِ الظّالِمينَ وَ اَحْمَدُهُ
از جور ستمکاران و بدانديشى حسودان و ستم بيدادگران و مى ستايمش
فَوْقَ حَمْدِ الْحامِدينَ اَللّهُمَّ اَنْتَ الْواحِدُ بِلا شَريك وَ الْمَلِك بِلا
فوق ستايش ستايش کنندگان خدايا تويى يگانه بى شريک و پادشاه بى نياز (که پادشاهى را ديگرى به او
تَمْليك لا تُضادُّ فى حُكمِك وَ لا تُنازَعُ فى مُلْكك اَسْئَلُك اَنْ تُصَلِّىَ
تمليک نکرده ) در برابر فرمان تو ضديت نشود و در پادشاهيت کشمکشى روى ندهد از تو مى خواهم که درود فرستى
عَلى مُحَمَّدٍ عَبْدِك وَ رَسُولِك وَ اَنْ تُوزِعَنى مِنْ شُكرِ نُعْماك ما
بر محمد بنده و رسولت و به من طريقه سپاسگزارى نعمتهايت را چنان
تَبْلُغُ بى غايةَ رِضاك وَ اَنْ تُعينَنى عَلى طاعَتِك وَلُزُومِ عِبادَتِك
بياموزى که مرا به سرحد خشنوديت برساند و کمکم دهى بر طاعت خود و پيوستگى عبادت خويش
وَاسْتِحْقاقِ مَثُوبَتِك بِلُطْفِ عِنايتِك وَ تَرْحَمَنى بِصَدّى عَنْ
و استحقاق پاداشت بوسيله لطف و عنايتت و به من ترحم کنى به اينکه تا زنده ام
مَعاصيك ما اَحْييتَنى وَ تُوَفِّقَنى لِما ينْفَعُنى ما اَبْقَيتَنى وَ اَنْ تَشْرَحَ
از گناهان بازم دارى و تا زمانى که در اين جهان نگاهم دارى موفقم دارى به آنچه سودم رساند و بوسيله
بِكتابِك صَدْرى وَ تَحُطَّ بِتِلاوَتِهِ وِزْرى وَ تَمْنَحَنِى السَّلامَةَ فى
کتاب خود (قرآن ) سينه ام بگشايى و با خواندن آن جرم و گناهم بريزى و سلامت در
دينى وَ نَفْسى وَ لاتُوحِشَ بى اَهْلَ اُنْسى وَ تُتِمَّ اِحْسانَك فيما بَقِىَ
دين و جانم عطا کنى و همدمانم را براى من وحشتناک مکن و احسانت را در مابقى
مِنْ عُمْرى كما اَحْسَنْتَ فيما مَضى مِنْهُ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ
عمر درباره من به اتمام رسان چنانچه در گذشته احسان کردى اى مهربانترين مهربانها
فضيلت شب و روز جمعه
در فضيلت و اعمال شب و روز جمعه بدان كه شب و روز جمعه را امتياز تامّ است از ساير ليالى و ايام بمزيد رفعت و شرافت و نباهت از رسول خدا صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله روايت شده كه شب جمعه و روز جمعه بيست و چهار ساعت است و در هر ساعت حقّ تعالى ششصد هزار كس را از جهنّم آزاد كند و از حضرت صادق عليه السلام وارد شده كه هر كه بميرد ما بين زوال روز پنجشنبه تا زوال روز جمعه خدا پناه دهد او را از فشار قبر و نيز از آن حضرت منقول است كه جمعه را حقّى و حرمتى عظيم هست پس زنهار كه ضايع نگردانى حرمت آن را و تقصير مكن در چيزى از عبادت حق تعالى در آن روز و تقرّب جو بسوى خدا به عملهاى شايسته و ترك نما جميع محرّمات خدا را زيرا كه خدا ثواب طاعات را مضاعف مى گرداند و عقوبت گناهان را محو مى نمايد و درجات مؤ منان را در دنيا و عقبى بلند مى گرداند
و شبش در فضيلت مانند روز است اگر توانى كه شب جمعه را زنده دارى به نماز و دعا تا صبح بكن بدرستى كه خداوند عالَم در شب جمعه ملائكه را براى مزيد كرامت مؤ منان به آسمان اوّل ميفرستد كه حسنات ايشان را زياده گردانند و گناهان ايشان را محو كنند و حقّ تعالى واسِعُ العَطا و كريم است ،
و نيز در حديث معتبر از آن حضرت مرويست كه گاه هست كه مؤ من دعا مى كند براى حاجتى و حقّ تعالى قضاى حاجت او را تاءخير مى كند تا اينكه در روز جمعه حاجت او را برآورد و براى فضيلت جمعه مضاعف گرداند، و فرمود كه چون برادران يوسف عليه السلام از حضرت يعقوب عليه السلام استدعاى طلب آمرزش گناهان خود كردند گفت سَوْفَ اَسْتَغْفِرُ لَكمْ رَبِّى يعنى بعد از اين استغفار خواهم كرد براى شما از پروردگار خود حضرت فرمود كه تاءخير كرد كه در سحر شب جمعه دعا كند تا مستجاب گردد، و نيز از آن حضرت مروى است كه چون شب جمعه مى آيد ماهيان دريا سر از آب بيرون مى آورند و وحشيان صحرا گردن مى كشند و حقّ تعالى را ندا مى كنند كه پروردگارا ما را عذاب مكن به گناه آدميان ، واز حضرت امام محمّد باقرعليه السلام منقول است كه حقّ سبحانه و تعالى امر مى نمايد ملكى را كه در هر شب جمعه از بالاى عرش ندا مى كند از اوّل شب تا آخر شب از جانب رَبِّ اَعلى كه آيا بنده مؤ منى هست كه پيش از طلوع صبح براى آخرت و دنياى خود مرا بخواند تا من دعاى او را مستجاب كنم آيا بنده مؤ منى هست كه پيش از طلوع صبح از گناه خود توبه كند پس من توبه او را قبول كنم آيا بنده مؤ منى هست كه من روزى او را تنگ كرده باشم و از من سؤال كند كه روزى او را زياد گردانم پيش از طلوع صبح پس روزى او را گشاده گردانم آيا بنده مؤ من بيمارى هست كه از من سؤ ال كند پيش از طلوع صبح كه او را شفا دهم تا او را عافيت كرامت كنم آيا بنده مؤ من غمگين محبوسى هست كه پيش از طلوع صبح از من سؤال كند كه او را از زندان رها كنم و غمش را فرج دهم پس دعايش را مستجاب گردانم آيا بنده مؤ من مظلومى هست كه از من سؤال كند پيش از صبح براى دفع ستم ظالم تا من از براى او انتقام بكشم وحقّش را به او برگردانم پيوسته اين ندا را مى كند تا طلوع صبح ، و از حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام منقول است كه حقّ تعالى جمعه را از همه روزها برگزيده و روزش را عيد گردانيده و شبش را مثل روزش گردانيده ، و از جمله فضيلت روز جمعه آنستكه هر حاجت كه در آنروز از خدا سؤال كنند برآورده مى شود و اگر جماعتى مستحقّ عذاب شوند چون شب جمعه و روز جمعه را دريابند و دعا كنند خدا آن عذاب را از ايشان برمى گرداند و امور مقدّره را حقّ تعالى در شب جمعه مبرم و محكم مى گرداند پس شب جمعه بهترين شبها و روزش بهترين روزها است
و از حضرت صادق عليه السلام روايت شده كه بپرهيزيد از گناه در شب جمعه كه عقوبت گناهان در آن شب مضاعف است چنانچه ثواب حسنات مُضاعف است و هر كه معصيت خدا را در شب جمعه ترك كند حقّ تعالى گناهان گذشته او را بيامرزد و هر كه در شب جمعه معصيتى را علانيه بكند حقّ تعالى او را بگناهان جميع عمرش عذاب كند و عذاب آن گناه را بر او مضاعف كند، و بسند معتبر از حضرت امام رضاعليه السلام منقول است كه حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله فرمود كه روز جمعه سيد و بزرگتر روزها است حقّ تعالي در آن روز ثواب حسنات را مضاعف مي دهد و گناهان را محو مي كند و درجات را بلند مي گرداند و دعوات را مستجاب مي گرداند و شدت ها و غم ها را زايل مي گرداند و حاجت هاي بزرگ را برمي آورد، و روز مزيد است كه خدا رحمت هاي خود را نسبت به بندگان زياد مي گرداند و جماعت بسيار از آتش جهنم آزاد مي سازد
پس هر كه بخوتهد خدا را در آن روز و بشناسد حق و حرمت آن را ، حق است بز خداوند تعالي كه او را از آتش جهنم آزاد گزداند. پس اگر در روز جمعه يا شب آن بميرد ثواب شهيدان دارد و در قيامت ايمن از عذاب الهي مبعوث مي گردد و هر كه استخفاف به حرمت جمعه نمايد و حق او را زايع گرداند كه نماز جمعه بجا نياورد يا محرمات الهي را در آن بعمل آورد بر خدا لازم است كه او را به آتش جهنم بسوزاند مگر انكه توبه كند ،
و به سندهاي معتبر از حضرت امام محمد باقر عليه السلام منقول است كه آفتاب طالع نگرديده است و در روزيكه بهتر از روز جمعه باشد و چون مرغان در روز جمعه به هم بر ميخورند سلام مي كنند و مي گويند امروز روز شايسته اي است
و به سند معتبر از حضرت امام صادق عليه السلام منقولست كه هر كس روز جمعه را دريابد بايد به كاري غير از بادت مشغول نگردد زيرا كه در آنروز خدا گناه بندگان را مى آمرزد و رحمت خود را بر ايشان نازل مى گرداند و فضايل شب و روز جمعه زياده از آن است كه در اين مختصر ذكر شود.
اعمال شب جمعه
پس آن بسيار است و ما در اينجا اكتفا مى كنيم بذكر چند عمل : اوّل بسيار گفتن سُبْحانَ اللّهِ وَاللّهُ اَكبَرُ وَ لا اِلهَ اِلاّ اللّهُ و بسيار صلوات فرستادن همانا روايت شده كه جمعه شبش نورانى است و روزش بسيار روشن پس بسيار بگوئيد سُبْحانَ اللّهِ وَ اللّهُ اَكبَرُ وَ لا اِلهَ اِلاّ اللّهُ و بسيار صلوات بفرستيد بر محمّد و آل محمّدعَليهمُ السلام و در روايت ديگر اَقَلّ صلوات در اين شب صد مرتبه است و آنچه زياده كنى بهتر است ، و از حضرت صادق عليه السلام مرويست كه صلوات بر محمد و آل محمد در شب جمعه برابر است با هزار حسنه و محو مى كند هزار سيئه را و بالا مى برد هزار درجه و مستحبّ است كه بسيار صلوات بفرستند بر محمّد و آل محمّد صَلَواتُ اللّهِ عَلَيهِمْ بعد از نماز عصر روز پنجشنبه تا آخر روز جمعه ، و بسند صحيح از حضرت صادق عليه السلام منقولست كه چون عصر روز پنجشنبه مى شود ملائكه از آسمان به زير مى آيند با قلمهاى طلا و صحيفه هاى نقره و نمى نويسند در پسين پنجشنبه و شب جمعه و روز جمعه تا آفتاب غروب كند بغير از صلوات بر محمّد و آل محمّد، و شيخ طوسى فرموده كه مستحبّ است در روز پنجشنبه صلوات فرستادن برپيغمبرصَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله هزارمرتبه و مستحبّ است آنكه بگويد در آن :
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَ اَهْلِك
خدايا درود فرست بر محمد و آلش و فرج ايشان را نزديک گردان و
عَدُوَّهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الاِنْسِ مِنَ الاْوَّلينَ وَ الاخِرينَ
دشمنانشان را از جن و انس از اولين و آخرين نابود کن
و گفتن اين صلوات صد مرتبه از بعد عصر پنجشنبه تا آخر روز جمعه فضيلت بسيار دارد و نيز شيخ فرمود
مستحبّ است كه در آخر روز پنجشنبه استغفار كنند به اين نحو:
اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَيومُ وَ اَتُوبُ اِلَيهِ تَوْبَةَ عَبْدٍ خاضِعٍ مِسْكينٍ
آمرزش خواهم از خدائى که معبودى جز او نيست زنده و پاينده است و بسويش توبه کنم توبه بنده فروتن بينواى
مُسْتَكينٍ لا يسْتَطيعُ لِنَفْسِهِ صَرْفاً وَ لا عَدْلاً وَ لا نَفْعاً وَلا ضَرّاً وَ لا
درمانده که نتواند به نفع خويشتن کارى (کند) نه دفع شرى و نه سود و زيانى و نه
حَيوةً وَ لا مَوْتاً وَ لا نُشُوراً وَ صَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ
زندگى و مرگى و نه رستاخيزى و درود خدا بر محمد و عترت
الطَّيبينَ الطّاهِرينَ الاْخْيارِ الاَبْرارِ وَ سَلَّمَ تَسْليماً
پاک و پاکيزه و برگزيدگان نيکش و سلام کاملش بر ايشان باد
دوّم: آنكه در شب جمعه اين سوره ها را بخواند كه از براى هر يك فوايد و ثواب بسيار روايت شده بنى اسرائيل ، كهف ، سه طسين ، الَّم سجده ، يس ، صَّ، اَحْقاف ، واقِعَة ، حَّم سجده ، حَّم دُخان ، طُور، اِقْتَرَبَتْ، جُمعه و اگر فرصت ندارد اختيار كند واقعه و سوره هاى قبل آنرا زيرا كه روايت شده از حضرت صادق عليه السلام كه هر كه در هر شب جمعه سوره بنى اسرائيل بخواند نميرد تا بخدمت حضرت قائم عليه السلام برسد و از اصحاب آن حضرت باشد و فرمود كه هر كه سوره كهف را در هر شب جمعه بخواند نميرد مگر شهيد و حقّ تعالى او را در روز قيامت با شهداء محشور گرداند و با ايشان باز دارد و فرمود كه هر كه هر سه طَّسين را در شب جمعه بخواند از دوستان خدا باشد و در امان و حمايت حقّ تعالى باشد و فقر و تنگدستى در دنيا به او نرسد و در آخرت خدا از بهشت آنقدر به او عطا كند كه او راضى گردد و زياده از رضا به او كرامت فرمايد و صد زن از حوريان بهشت به او تزويج نمايد و فرمود كه هر كه سوره الَّم سجده در هر شب جمعه بخواند حقّ تعالى در قيامت نامه او را بدست راست او دهد و او را بر اعمال او حساب نكند و از رفقاء محمّد و آل اوعَليهمُ السلام باشد، و بسند معتبر از حضرت باقرعليه السلام منقول است كه هر كه سوره صَّ را در شب جمعه بخواند از خير دنيا و عقبى آنقدر به او عطا كنند كه نداده باشند مگر به پيغمبر مرسلى يا ملك مقرّبى و داخل بهشت گردانند او را با هر كه خواهد از اهل خانه او حتى خادمى كه او را خدمت كرده است اگر چه داخل عيال او نباشد و در حدّ شفاعت كردن او نباشد، و از حضرت صادق عليه السلام منقولست كه هر كه در شب جمعه يا روز جمعه سوره اَحْقافْ را بخواند در دنيا به او ترسى و بيمى نرسد و در آخرت از فزع و ترس روز قيامت ايمن باشد، وفرمود كه هركه هرشب جمعه سوره واقعه را بخواند خدا او را دوست دارد و او را محبوب گرداند و در دنيا بدحالى و تنگدستى نبيند و هيچ آفت از آفات دنيا به او نرسد و از رفقاء حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام باشد واين سوره مخصوص اميرالمؤ منين است و روايت است كه هر كه بخواند سوره جمعه را در هر شب جمعه خواهد بود كفّاره مابين جمعه تا جمعه ديگر، وهمين فضيلت وارد شده از براى كسى كه سوره كهف را درهر شب جمعه بخواند وهمچنين براى كسيكه آنرا بعد از ظهر وعصر روز جمعه بخواند، و بدان كه نمازهاى بسيار در شب جمعه وارد شده از آنجمله نماز حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام وديگر دو ركعت نماز در هر ركعت حمد و پانزده مرتبه اِذا زُلْزِلَتْ، روايت شده كه هر كه اين نماز را بجا آورد ايمن كند خدا او را از عذاب قبر و از هولهاى روز قيامت.
سوّم: آنكه در ركعت اوّل نماز مغرب وعشاء سوره جمعه بخواند و در دويم مغرب توحيد و در دوّم عشاء اَعْلى بخواند
چهارم: آنكه ترك كند خواندن شعر را زيرا كه در حديث صحيح از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه مكروه است روايت شعر براى روزه دار و مُحرِم و در حرم و در روز جمعه و در شبها راوى گفت هر چند شعر حقّى باشد فرمود هر چند شعر حقّ باشد، و در حديث معتبر از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله فرمود كه هر كه يك شعر بخواند در شب جمعه يا در روز جمعه در آنشب و در آنروز بهره اى از ثواب بغير آن نداشته باشد، و به روايت معتبر ديگر در آن شب و آن روز نمازش مقبول نگردد
پنجم: دعاء در حقّ مؤ منين بسيار كند چنانكه حضرت زهراءعَليهَاالسَّلام مينموده و اگر از براى ده نفر از برادران مؤ من كه مرده باشند طلب آمرزش كند روايت شده كه بهشت براى او واجب گردد
ششم: آنكه بخواند دعاهاى وارده درآنرا وآنها بسياراست وما بذكر قليلى ازآنها اكتفامى نمائيم بسند صحيح از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه هر كه در شب جمعه در سجده آخر نافله شام هفت مرتبه اين دعا را بخواند چون فارغ شود آمرزيده شده باشد و اگر در هر شب چنين كند بهتر است و دعا اين است :
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُك بِوَجْهِك الْكريمِ وَ اسْمِك
خدايا از تو درخواست کنم به ذات بزرگوار و نام
الْعَظيمِ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَغْفِرَ لى ذَنْبِىَ الْعَظيمَ
بزرگت که درود فرستى بر محمد و آلش و بيامرزى گناه بزرگم
و از حضرت رسول صلى الله عليه و آله منقولست كه هر كه هفت مرتبه اين دعا را بخواند در شب جمعه يا روز جمعه اگر در آنشب يا آن روز بميرد داخل بهشت شود و دعا اين است:
اَللّهُمَّ اَنْتَ رَبّى لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ خَلَقْتَنى وَ اَنَا عَبْدُك وَ ابْنُ اَمَتِك وَ فى قَبْضَتِك وَ
خدايا تويى پروردگار من معبودى جز تو نيست مرا آفريدى و من بنده تو و فرزند کنيز توام و در قبضه
ناصِيتى بِيدِك اَمْسَيتُ عَلى عَهْدِك وَ وَعْدِك مَا اسْتَطَعْتُ اَعُوذُ
قدرت توام و اراده و اختيارم بدست تو است تا آنجا که توانستم بر عهد و پيمان تو روز را به شب آورم پناه مى برم
بِرِضاك مِنْ شَرِّ ما صَنَعْتُ اَبُوءُ بِنِعْمَتِك وَ اَبُوءُ بِذَنْبى فَاغْفِرْ لى
به خوشنودى تو از شر آنچه کرده ام هم به نعمت تو اعتراف دارم و هم به گناه خود پس گناهم را
ذُنُوبى اِنَّهُ لا يغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ
بيامرز که براستى نيامرزد گناهان را جز تو
و شيخ طوسى و سيد و كفعمى و سيد بن باقى گفته اندكه مستحبّ است در شب جمعه و روز آن و شب عرفه و روز آن اين دعا بخوانند و ما دعا را از مصباح شيخ نقل مى كنيم و دعا اين است :
اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّأَ و تَهَيأَ وَ اَعَدَّ وَ
خدايا هرکس مجهز و آماده و مهيا و
اسْتَعَدَّ لِوِفادَةٍ اِلى مَخْلُوقٍ رَجاَّءَ رِفْدِهِ وَ طَلَبَ ناَّئِلِهِ وَ جاَّئِزَتِهِ
مستعد براى ورود بر مخلوقى شده به اميد دهش و به جستجوى جايزه و بخشش او
فَاِلَيك يا رَبِّ تَعْبِيتى وَ اسْتِعْدادى رَجاَّءَ عَفْوِك وَ طَلَبَ ناَّئِلِك وَ
پس اى پروردگار من آمادگى و استعداد من بسوى تو است و آرزوى عفو تو و خواهش بخشش و
جاَّيزَتِك فَلا تُخَيبْ دُعاَّئى يا مَنْ لا يخيبُ عَلَيهِ سائِلٌ وَلا ينْقُصُهُ
جايزه ات را دارم پس در اين خواهشى که دارم نوميدم مکن اى کسى که هيچ خواهنده اى نااميد از درگاهش نرود و
ناَّئِلٌ فَاِنّى لَمْ آتِك ثِقَةً بِعَمَلٍ صالِحٍ عَمِلْتُهُ وَ لا لِوِفادَةِ مَخْلُوقٍ
هيچ گيرنده عطايى از (کرمش ) نکاهد و من به اعتماد عمل صالحى که کرده باشم بدرگاهت نيامده و نه به مخلوقى
رَجَوْتُهُ اَتَيتُك مُقِرّاً عَلى نَفْسى بِالاِساَّئَةِ وَ الظُّلْمِ مُعْتَرِفاً بِاَنْ لا
وارد شده ام که از او اميدى داشته باشم بلکه بدرگاه تو آمده ام در حاليکه اقرار دارم که بخود بدى و ستم کرده و معترفم که هيچ
حُجَّةَ لى وَ لا عُذْرَ اَتَيتُك اَرْجُو عَظيمَ عَفْوِك الَّذى عَفَوْتَ بِهِ عَنِ
دليل و عذرى هم بر اين بدى و ستم نداشته ام ، آمده ام به اميد آن عفو عظيم تو که بدان از
الْخاطِئينَ فَلَمْ يمْنَعْك طُولُ عُكوفِهِمْ عَلى عَظيمِ الْجُرْمِ اَنْ عُدْتَ
خطاکاران درگذرى و توقف طولانى آنها بر جرم بزرگ بازت نداشت از اينکه باز
عَلَيهِمْ بِالرَّحْمَةِ فَيا مَنْ رَحْمَتُهُ واسِعَةٌ وَ عَفْوُهُ عَظيمٌ يا عَظيمُ يا
بدانها مهر ورزى اى کسى که رحمتش وسيع و گذشتش بزرگ است اى خداى بزرگ اى
عَظيمُ يا عَظيمُ لا يرُدُّ غَضَبَك اِلاّ حِلْمُك وَ لا ينْجى مِنْ سَخَطِك اِلا
خداى بزرگ اى خداى بزرگ خشم تو را جز بردباريت جلوگيرى نکند و از غضب تو جز
التَّضَرُّعُ اِلَيك فَهَبْ لى يا اِلهى فَرَجاً بِالْقُدْرَةِ الَّتى تُحْيى بِها مَيتَ
زارى به درگاهت چيزى نجات نبخشد پس اى معبود من بدان قدرتى که سرزمينهاى مرده را
الْبِلادِ وَ لا تُهْلِكنى غَمّاً حَتّى تَسْتَجيبَ لى وَ تُعَرِّفَنِى الاِجابَةَ فى
بدان وسيله زنده مى گردانى گشايشى بر من بخش و مرا به حال اندوه هلاکم مکن تا دعايم را مستجاب کنى و اجابت
دُعاَّئى وَ اَذِقْنى طَعْمَ الْعافِيةِ اِلى مُنَتَهى اَجَلى وَ لا تُشْمِتْ بى
دعايم را به من بنمايانى و طعم تندرستى را تا پايان عمر به من بچشان و گرفتار شماتت
عَدُوّى وَ لا تُسَلِّطْهُ عَلَىَّ وَ لا تُمَكنْهُ مِنْ عُنُقى اَللّهُمَّ اِنْ وَضَعْتَنى
دشمنم مکن و او را بر من مسلط مگردان و بر گردنم سوارش منما خدايا اگر تو مرا پست کنى
فَمَنْ ذَا الَّذى يرْفَعُنى وَ اِنْ رَفَعْتَنى فَمَنْ ذَا الَّذى يضَعُنى وَ اِنْ
پس کيست که (بتواند) بلندم کند و اگر تو بلندم کنى پس کيست که (بتواند) پستم کند و اگر
اَهْلَكتَنى فَمَنْ ذَا الَّذى يعْرِضُ لَك فى عَبْدِك اَوْ يسْئَلُك عَنْ اَمْرِهِ وَ
هلاکم کنى پس کيست که درباره اين بنده ات متعرض تو شود يا از وضع او از تو پرسش کند ولى
قَدْ عَلِمْتُ اَنَّهُ لَيسَ فى حُكمِك ظُلْمٌ وَ لا فى نَقِمَتِك عَجَلَةٌ وَ اِنَّما
بطور مسلم اين را دانسته ام که در حکم تو ستمى نيست و نه در انتقام تو شتابى است زيرا کسى
يعْجَلُ مَنْ يخافُ الْفَوْتَ وَ اِنَّما يحْتاجُ اِلَى الظُّلْمِ الضَّعيفُ وَ قَدْ
شتاب (در انتقام ) کند که بترسد (فرصت ) از دست برود و شخص ناتوان نيازمند به ستم مى باشد و درصورتى که
تَعالَيتَ يا اِلهى عَنْ ذلِك عُلُوّاً كبيراً اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِك فَاَعِذْنى
اى معبود من تو از اينگونه مطالب بسيار برتر و بزرگترى خدايا به تو پناه آرم پس ياريم ده
وَ اَسْتَجِيرُ بِك فَاَجِرْنى وَ اَسْتَرْزِقُك فَارْزُقْنى وَ اَتَوَكلُ عَلَيك
و از تو امان خواهم پس امانم ده و از تو روزى طلبم پس روزيم ده و بر تو توکل کنم
فَاكفِنى وَ اَسْتَنْصِرُك عَلى عَدُوّى فَانْصُرْنى وَ اَسْتَعينُ بِك فَاَعِنّى وَ
پس کفايتم فرما و براى پيروزى بر دشمنم از تو يارى خواهم پس ياريم ده و از تو کمک خواهم پس کمکم ده و
اَسْتَغْفِرُك يا اِلهى فَاغْفِرْ لى آمينَ آمينَ آمينَ
از تو آمرزش طلبم اى معبود من پس بيامرزم آمين اى خدا اى
هفتم: آنكه بخواند دعاى كميل را كه در فصل بعد مذكور خواهد شد انشاءالله تعالى.
هشتم: آنكه بخواند دعاى:
اَللّهُمَّ يا شاهِدَ كلِّ نَجْوى
خدايا اى داناى هر راز پنهان
كه در شب عرفه نيز خوانده مى شود و بيايد انشاء الله تعالى.
نهم: آنكه ده مرتبه بگويد:
يا دائِمَ الْفَضْلِ عَلى الْبَريةِ يا باسِطَ الْيدَينِ بِالْعَطِيةِ يا
اى کسى که فضل و بخششت بر خلق دائمى است و اى آنکه دو دست احسانت به عطابخشى باز است اى
صاحِبَ الْمَواهِبِ السَّنِيةِ صَلِّ عَلى مُحَمِّدٍ وَ آلِهِ خَيرِ الْوَرى سَجِيةً
دارنده بخششهاى ارجمند درود فرست بر محمد و آلش که بهترين مردمند در سرشت و نهاد،
وَ اغْفِرْ لَنا يا ذَاالْعُلى فى هذِهِ الْعَشِيةِ
و بيامرز ما را اى خداى بلند مرتبه در اين شب
و اين ذكر شريف در شب عيد فطر نيز خوانده مى شود. دهم: انار تناول كند چنانكه حضرت صادق عليه السلام درهر شب جمعه ميل مى فرمود و اگر در وقت خوابيدن بخورد شايد بهتر باشد چه آنكه روايت شده كه هر كه در وقت خوابيدن انار بخورد ايمن خواهد بود در نفس خود تا صبح كند و سزاوار است كه هرگاه انار بخورد دستمالى در زير آن پهن كند كه دانه اش را ضبط كند و بعد از آن بخورد و در انار خود ديگرى را شريك نكند شيخ جعفر بن احمد قمى (ره ) در كتاب عروس از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده است كه هر كه ما بين دو ركعت نافله صبح و فريضه صبح صد مرتبه بگويد سُبْحانَ رَبِّىَ الْعَظيمِ وَبِحَمْدِهِ اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّى وَ اَتُوبُ اِلَيهِ حقّ تعالى در بهشت مسكنى براى او بنا كند و شيخ و سيد و ديگران اين دعا را ذكر كرده اند و گفته اند كه مستحبّ است كه در سحر شب جمعه اين دعا را بخوانند:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و آلِهِ وَهَبْ لِىَ
خدايا درود فرست بر محمد و آلش و خوشنودى خودرا
الْغَداةَ رِضاك وَ اَسْكنْ قَلْبى خَوْفَك وَ اقْطَعْهُ عَمَّنْ سِواك حَتّى لا
در اين بامداد به من ببخش و خوف خود را در دلم جاى ده و از غير خود (اميدم را) قطع کن تا
اَرْجُوَ وَ لا اَخافَ اِلاّ اِياك اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِهِ وَ هَبْ لى
بدانجا که اميد نداشته باشم و نترسم جز از تو خدايا درود فرست بر محمد و آلش و (اينها را که مى گويم ) به من ببخش
ثَباتَ الْيقينِ وَ مَحْضَ الاِخْلاصِ وَ شَرَفَ التَّوْحيدِ وَ دَوامَ
يقين ثابت و اخلاص پاک و شرف يگانه پرستى و استقامتى
الاِسْتِقامَةِ وَ مَعْدِنَ الصِّبْرِ وَ الرِّضا بِالْقَضاَّءِ وَ الْقَدَرِ يا قاضِىَ
پايدار و کان شکيبايى و خوشنود بودن به قضاء و قدر اى روا کننده
حَوائِجِ السّاَّئِلينَ يا مَنْ يعْلَمُ ما فى ضَميرِ الصّامِتينَ صَلِّ عَلى
حاجتهاى سائلان و اى داناى نهاد خاموشان درود فرست بر
مُحَمَّدٍ و آلِهِ وَ اسْتَجِبْ دُعائى وَ اغْفِرْ ذَنْبى وَ اَوْسِعْ رِزْقى وَ اقْضِ
محمد و آلش و دعاى مرا مستجاب گردان و گناهم را بيامرز و روزيم را فراخ کن و
حَوآئِجى فى نَفْسى وَ اِخْوانى فى دينى وَ اَهْلى اِلهى طُمُوحُ
حاجتهايم را درباره خودم و برادران دينيم و خانواده ام برآور خدايا آرمانهاى بلند
الاْمالِ قَدْ خابَتْ اِلاّ لَدَيك وَ مَع اكفُ الْهِمَمِ قَدْ تَعَطَّلَتْ اِلاّ عَلَيك
نوميد شد مگر نزد تو و جايگاه همتها معطل ماند جز همتى که بر تو (متوجه ) باشد
وَ مَذاهِبُ الْعُقُولِ قَدْ سَمَتْ اِلاّ اِلَيك فَاَنْتَ الَّرجاَّءُ وَ اِلَيك الْمُلْتَجَأُ يا
و راه خِرَدها به بن بست رسيد جز راهى که بسوى تو است پس تويى اميد و پناهگاه درگاه تو است اى
اَكرَمَ مَقْصُودٍ وَ اَجْوَدَ مَسْئُولٍ هَرَبْتُ اِلَيك بِنَفْسى يا مَلْجَاءَ الْهارِبينَ
بزرگوارترين کسى که بسويش رو کنند و بخشنده ترين کسى که از او بخواهند بسوى تو گريختم اى پناه گريختگان
بِاَثْقالِ الذُّنُوبِ اَحْمِلُها عَلى ظَهْرى لا اَجِدُ لى اِلَيك شافِعاً سِوى
با بارهاى سنگين گناهانى که بر دوش کشم و هيچ شفيعى بدرگاه تو نيابم جز اينکه
مَعْرِفَتى بِاَنَّك اَقْرَبُ مَنْ رَجاهُ الطّالِبُونَ وَ اَمَّلَ مالَدَيهِ الرّاغِبُونَ يا
مى دانم تو نزديکترين کسى هستى که جويندگان اميد به او دارند و آرزومندان آنچه را نزد او است آرزو کنند اى
مَنْ فَتَقَ الْعُقُولَ بِمَعْرِفَتِهِ وَ اَطْلَقَ الاَلْسُنَ بِحَمْدِهِ وَ جَعَلَ مَاامْتَنَّ بِهِ
کسى که عقلها را بوسيله معرفت خويش گشودى و زبانها را به ستايش خود باز کردى و قرار دادى آنچه را
عَلى عِبادِهِ فى كفاَّءٍ لِتَاْدِيةِ حَقِّهِ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و آلِهِ وَ لا تَجْعَلْ
بر بندگان خود احسان و انعام فرمودى در برابر اداى حق خود درود فرست بر محمد و آلش
لِلشَّيطانِ عَلى عَقْلى سَبيلاً وَ لا لِلْباطِلِ على عَمَلى دَليلاً
و براى شيطان بر خرد من راهى قرار مده و باطل را راهنماى کردارم مساز
و چون صبح روز جمعه طالع شود اين دعا بخواند:
اَصْبَحْتُ فى ذِمَّةِ اللّهِ وَ ذِمَّةِ مَلاَّئِكتِهِ وَ ذِمَمِ اَنْبِياَّئِهِ وَ رُسُلِهِ عَلَيهِمُ السَّلامُ وَ ذِمَّةِ مُحمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيهِ وَ
صبح کردم در پناه خدا و پناه فرشتگانش و پناه پيمبران و فرستادگانش عليهم السلام و پناه محمد صلى الله عليه و
آلِهِ وَ ذِمَمِ الاَوصياَّءِ مِنْ آلِ محَمَّدٍ عَلَيهِمُ السَّلامُ آمَنْتُ بِسِرِّ آلِ
آله و پناه اوصياء از خاندان محمد عليهم السلام و ايمان آرم به سرّ نهان آل
مُحَمَّدٍ عَلَيهِمُ السَّلامُ وَ عَلانِيتِهِمْ وَ ظاهِرِهِمْ وَباطِنِهِمْ وَ اَشْهَدُ اَنَّهُمْ
محمد عليهم السلام و آشکارشان و ظاهر و باطن ايشان و گواهى دهم که ايشان
فى عِلْمِ اللّهِ وَ طاعَتِهِ كمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيهِ وآلِهِ
در علم خدا و طاعت او مانند محمد صلى الله عليه و آله هستند
و روايت شده كه هر كه در روز جمعه پيش از نماز صبح سه مرتبه بگويد اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَيومُ وَ اَتُوبُ اِلَيهِ گناهانش آمرزيده شود اگر چه بيشتر از كف دريا باشد.
روز جمعه
اعمال روز جمعه پس آن بسيار است و در اينجا اكتفا مى شود به چند عمل : اوّل آنكه در نماز صبح آن در ركعت اوّل سوره جُمعه بخواند و در ركعت دوّم توحيد دوّم آنكه بعد از نماز صبح پيش از آنكه سخن بگويد اين دعا بخواند تا كفّاره گناهان او باشد از جمعه تا جمعه ديگر
اَللّهُمَّ ما قُلْتُ فى جُمُعَتى هذِهِ مِنْ قَوْلٍ اَوْ حَلَفْتُ فيها مِنْ حَلْفٍ اَوْ نَذَرْتُ فيها مِنْ
خدايا هر گفتارى که در اين روز جمعه ام گويم يا سوگندى که در آن خوردم يا نذرى که در آن کردم پس در تمام آنها
نَذْرٍ فَمَشِيتُك بَينَ يدَىْ ذلِك كلِّهِ فَما شِئْتَ مِنْهُ اَنْ يكونَ كانَ وَ ما
مشيت و اراده تو پيش از همه آنها است آنچه از آن بخواهى مى شود و آنچه
لَمْ تَشَاءْ مِنْهُ لَمْ يكن اَللّهُمَّ اغْفِرْلى وَ تَجاوَزْ عَنّى اَللّهُمَّ مَنْ
نخواهى نمى شود خدايا مرا بيامرز وازمن بگذر خدايا هرکه راتو رحمت براو فرستادى پس رحمت من هم بر او باد
صَلَّيتَ عَلَيهِ فَصَلاتى عَلَيهِ وَ مَنْ لَعَنْتَ فَلَعْنَتى عَلَيهِ
و هرکه را تو از رحمتت دور کردى پس لعنت من هم بر او باد
و اَقَلاًّ در هر ماهى يك مرتبه اين عمل را بجا آورد و روايت است كه هر كه بعد از نماز صبح در روز جمعه بنشيند و مشغول تعقيب باشد تا آفتاب طالع گردد در فردوس اعلى هفتاد درجه براى او بلند گردانند و شيخ طوسى روايت كرده است كه سُنَّت است كه اين دعا را در تعقيب نماز صبح روز جمعه بخواند:
اَللّهُمَّ اِنّى تَعَمَّدْتُ اِلَيك بِحاجَتى وَ اَنْزَلْتُ اِلَيك الْيوْمَ فَقْرى وَ
خدايا من بخواسته خود تو را قصد کردم و امروز بار فقر و نيازمندى و
فاقَتى وَمَسْكنَتى فَاَنَا لِمَغْفِرَتِك اَرْجى مِنّى لِعَمَلى وَ لَمَغْفِرَتُك وَ
بيچارگى ام را بدرگاه تو فرود آوردم و من به آمرزش تو اميدوارتر از کردار خود هستم و مسلّما آمرزش و
رَحْمَتُك اَوْسَعُ مِنْ ذُنُوبى فَتَوَلَّ قَضاَّءَ كلِّ حاجَةٍ لى بِقُدْرَتِك عَلَيها
رحمت تو وسيع تر از گناهان من است پس به عهده گير برآوردن هر حاجتى که دارم بدان جهت که قدرت بر آن دارى
وَ تَيسيرِ ذلِك عَلَيك وَ لِفَقْرى اِلَيك فَاِنّى لَمْ اُصِبْ خَيراً قَطُّ اِلاّ مِنْك
و بر تو آسان است و براى آنکه من هم نيازمند به تو هستم زيرا هرگز به خير نرسيده ام جز از جانب تو
وَ لَمْ يصْرِفْ عَنّى سُوَّءً قَطُّ اَحَدٌ سِواك وَ لَسْتُ اَرْجُو لا خِرَتى وَ
و هيچ کس از من هرگز بدى را دفع نکرده جز تو و من براى آخرت و
دُنْياىَ وَ لا لِيوْمِ فَقْرى يوْمَ يفْرِدُنى النّاسُ فى حُفْرَتى وَ اُفْضى
دنيا و روز نيازم روزى که مرا در قبرم تنها گذارند و گناهم را
اِلَيك بِذَنْبى سِواك
بسويت آرم جز به تو به کسى اميد ندارم
سوّم روايت است كه هركه بعداز نماز ظهر ونماز صبح در روزجمعه و غير جمعه بگويد:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ
خدايا درود فرست بر محمد و آل محمد و فرج ايشان را نزديک گردان
نميرد تا حضرت قائم عليه السلام را دريابد و اگر صد مرتبه اين صلوات را بخواند حقّ تعالى شصت حاجت او را برآورد سي از حاجات دنيا و سي از حاجات آخرت.
چهارم: بعد از صبح سوره الرحمن بخواند و بعد از فَبِأيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبان بگويد لا بِشَيءٍ مِن آلائِكَ رَبِّ اُكَذِّبُ
پنجم: شيخ طوسي فرموده كه سنت است بعد از نماز صبح روز جمعه صد مرتبه توحيد و صد مرتبه صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد و صد مرتبه اتغفار كند و هر يك از اين سوره ها را بخواند: نساء - هود - كهف - صافات و الرحمن .
ششم: سوره احقاف و مؤمنين بخواند از حضرت صادق عليه السلام مرويست كه هر كه در هر شب جمعه يا روز جمعه احقاف بخواند ترسي در دنيا به او نرسد و از فزع اكبر قيامت ايمن گردد. و نيز فرموده هر كس سوره مؤمنين را در هر جمعه مداومت نمايد خداوند تعالى ختم فرمايد اعمال او را بسعادت و منزل او در فردوس اَعْلى با پيغمبران و مرسلين باشد .
هفتم: سوره قُلْ يا اَيهَا الْكافِرُونَ را بخواند پيش از طلوع آفتاب ده مرتبه و دعا كند تا دعايش مستجاب شود و روايت شده كه حضرت امام زين العابدين عليه السلام چون صبح روز جمعه مى شد آية الكرسى مى خواند تا ظهر و چون از نمازها فارغ مى شد شروع مى كرد بخواندن سوره اِنّا اَنْزَلْناهُ و بدانكه از براى خواندن آية الكرسى عَلَى التَّنْزيلِ در روز جمعه فضيلت بسيار روايت شده
هشتم: غُسل جمعه كند و آن از سنّتهاى مؤَكده است و روايت شده كه حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَاله بحضرت امير المؤ منين عليه السلام فرمود كه يا على در هر جمعه غُسل كن اگر چه بايد كه قوت روز خود را بفروشى و آب بخرى و غسل كنى و گرسنه بمانى زيرا كه هيچ سنّتى بزرگتر از اين نيست و از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه هركه در روز جمعه غسل كند و اين دعا را بخواند:
اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريك لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ
گواهى دهم که معبودى جز خداى يگانه نيست که شريکى ندارد و گواهى دهم که محمد بنده و رسول
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنى مِنَ التَّوّابينَ واجْعَلْنى مِنَ المُتَطَهِّرينَ
او است درود فرست بر محمد و آل محمد و مرا از توبه کنندگان و پاکيزه شدگانم قرار ده
براى او طهارتى باشد تا جمعه آينده؛ يعنى از گناهان پاكشود يا اعمال او با طهارت معنوى و مقبول واقع شود و احوط آن است كه تا ممكن شود غسل جمعه را ترك نكنند و وقت آن بعد از طلوع فجر است تا زوال آفتاب و هر چه بزوال نزديك شود بهتر است
نهم: سر را بخَطْمى بشويد كه امان مى بخشد از پيسى و ديوانگى
دهم: ناخن و شارب بگيرد كه فضيلت زياد دارد و روزى را زياد مى كند و از گناه پاك مى كند تا جمعه ديگر و امان مى بخشد از ديوانگى و خوره و پيسى و در آن حين بخواند بِسْمِ اللّهِ وَبِاللّهِ وِعلى سُنَّةِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و در گرفتن ناخن ابتدا كند به انگشت كوچك دست چپ و ختم كند به انگشت كوچك دست راست و همچنين كند در گرفتن ناخنهاى پاى خود نيز پس ريزهاى ناخن را دفن كند
يازدهم: بوى خوش بكار برد و جامه هاى پاكيزه خود را بپوشد
دوازدهم: تصدّق كند كه موافق روايتى صدقه در شب جمعه و روز آن هزار برابر اوقات ديگر است
سيزدهم: آنكه براى اهل و عيال چيز نيكوى تازه از ميوه و گوشت بخرد تا شاد شوند به آمدن جمعه
چهاردهم: هنگاميكه ناشتا است انار بخورد و هفت برگ كاسنى پيش از زوال بخورد و از حضرت موسى بن جعفرعليه السلام مرويست كه هر كه يك انار در روز جمعه ناشتا بخورد تا چهل روز دلش را نورانى گرداند و اگر دو انار بخورد تا هشتاد روز و اگر سه انار بخود تا صد و بيست روز و وسوسه شيطان را از او دور گرداند و هر كه وسوسه شيطان از او دور گردد معصيت خدا نكند و هركه معصيت خدانكند داخل بهشت شود وشيخ درمصباح فرموده فضيلت بسيار روايت شده در خوردن انار در روز جمعه و در شب آن
پانزدهم: خود را از كارهاى دنيا فارغ سازد و مشغول به آموختن مسائل دين خود شود نه آنكه روز جمعه را صرف كند به سير و گشت و تفرّج در باغها و مزارع مردم ومصاحبت با اراذل و بيعاران و مسخره گى و عيب گوئى مردمان و خنده هاى قهقهه و خواندن اشعار و خَوْض در باطل و امثال اينها كه مفاسدش زياده از آنستكه ذكر شود، و از حضرت صادق عليه السلام منقول است كه اُفّْ باد بر مسلمانى كه در هفته روز جمعه را صرف آموختن مسائل دين خود نگرداند و براى اين امر خود را از كارهاى ديگر فارغ نسازد، واز حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله منقول است كه هرگاه ببينيدكه در روزجمعه مرد پيرى تواريخ جاهليت و كفر را براى مردم نقل مى كند سنگ ريزه بر سرش بزنيد
شانزدهم: هزار مرتبه صلوات بفرستد و از حضرت امام محمد باقرعليه السلام مرويست كه هيچ عبادتى در روز جمعه نزد من محبوبتر نيست از صلوات بر محمّد وآل مُطَهَّرِ او صَلَّى اللّهُ عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ مؤ لّف گويد كه اگر فرصت نكرد اَقَلاًّ صد مرتبه صلوات را ترك نكند تا در قيامت روى او نورانى شود و روايت شده كه هر كه در روز جمعه صد مرتبه صلوات فرستد و صد مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ رَبّى واَتُوبُ اِلَيهِ بگويد و صد مرتبه توحيد بخواند البتّه آمرزيده شود و نيز روايت است كه صلوات بر محمّد و آل محمّد در مابين ظهر و عصر برابر است با هفتاد حجّ
هفدهم: زيارت حضرت رسول و ائمّه طاهرين سَلامُ الله عَلَيهِمْ اَجْمَعينَ نمايد و بيايد كيفيت آن در باب زيارات
هيجدهم: بزيارت اموات و زيارت قبر پدر و مادر يا يكى از ايشان برود كه فضيلت دارد و از حضرت باقرعليه السلام روايت شده كه زيارت كنيد مردگان را در روز جمعه كه مى دانند كيست كه بزيارت ايشان رفته است و شاد مى شوند
نوزدهم: دعاى ندبه را كه از اعمال اَعْيادِ اَرْبَعَه است بخواند و بيايد بعد از اين در محلّ خودش انشاءاللّه تعالى
بيستم: بدانكه از براى روز جمعه بغير از نافله آن كه بيست ركعت است و كيفيت آن بنا بر مشهور آن است كه شش ركعت آن در وقتى كه آفتاب پهن شود بجا آورده شود و شش ركعت ديگر وقت چاشت و شش ركعت ديگر نزديك زوال و دو ركعت بعد از زوال پيش از فريضه و يا آنكه شش ركعت اوّل را بعد از نماز جمعه يا ظهر بجا آورد بنحوى كه در كتب فُقَهاءِ و مَصابيح ذكر شده نمازهاى ديگر نيز نقل شده و آنها بسيار است و ذكر بعضى از آنها در اينجا مناسب است اگر چه اكثر آنها اختصاصى به جمعه ندارد لكن در روز جمعه بجا آوردن آنها افضل است از جمله آنها است.