عبّاس بن عَبْدالمُطَّلِب بن هاشِم بن عَبْد مَناف – اَ بُوالْفَضْل
عبّاس عموی رسول خدا(ص) ، جَدِّ اَعلای خُلَفای عبّاسی واز بزرگانِ قُرَیش در عصرِ جاهلیت و اسلام بود . پیامبر (ص) فرمودند : عبّاس بخشندهترینِ مردم ، مُدَبِّر ، ذَ کی و دارای حُسنِسُلوک است . او با بَردهداری مخالف بود و عِدَّه زیادی از آنان را خریداری و آزاد کرد . عبّاس با اکراه به جنگ بَدْرْ آمده و اسیر شد . وی هنگامِ آزادی اُسَراء گفت : من برای پرداختِ فِدْیه هیچ امکاناتِ مادّی ندارم .رسول خاتم(ص) فرمودند : تو موقعِ خروج از مکّه به همسرت :لُبابَه بنت حارِث ، فلان مبلغ را سپردی و گفتی اگر بازنگشتماینگونه هزینه کن ... و سپس عازِمِ بَدْرْ شدی !
عبّاسگفت : شهادت میدهم که تو پیامبر خدایی ، زیرا هیچکساز این موضوع اطّلاع نداشت و لذا فِدْیه خود و دو برادرزادهاش : عَقیل و نَوْفَل بن حارِث را نیز پرداخت کرده و جملگی آزاد شدند .
عبّاس با ارسالِ نامَهای خصوصی از مکّه به مدینه ، پیامبر خدا(ص) راازآمادگی قُرَیش برای نبرد اُحُد باخبر ساخت .
عبّاس بن عَبْدالمُطَّلِب در فَتْحِ مکّه حضور داشت و اَبوسُفْیان را که از دوستانِ سابقِ وی بود ، اجباراً بر تَرْکِ خود سوار و نزدِ حضرت محمّد(ص) برده و او را علیرغمِ عَدَمِ تمایلش ، به پذیرشِ اسلام واداشت .
پساز فَتْحِ مکّه ، سقایت حُجّاج توسّطِ پیامبر خدا(ص) به عبّاس واگذار شد .
در آغازِ نبرد حُنَینْ ، هنگامیکه هَمَه نیروهای اسلام در برخورد با کمینِ دشمن ، رسول مکرّم اسلام(ص) را تنها گذاشته و فرارکردند، عِلاوَه بر علی(ع) که پیشاپیشِ هَمَه شمشیر میزد ، عبّاس و فقط ده نفرِ دیگر از رزمندگانِ اسلام در کنارِ حضرت محمّد(ص) باقی ماندند . در این هنگام عبّاس که صدای رسائی داشت ، پیمانِ مسلمانان را باآخرین فرستاده خدا(ص) یادآوری کرده و آنان را بسوی ایشان فرا میخوانْد .
عبّاس ضِمنِ انجامِ کمکِ مالی به نبرد تَبوک ، در آن جنگ نیز شرکت کرد . در صحیح بخاری و مُسْلِم سیوپنج حدیث از او نقل شده است. عبّاس بن عَبْدالمُطَّلِب در اَواخِرِ عُمْر از نعمتِ بینایی محروم شده بود . ایشان به سال32هجری ، همزمان با خِلافتِ عُثْمان وفاتکرده و در بَقیع مدفون شد .
منبع: سیمای صدر اسلام، علی شهبازی، 1392، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران