ذولخویصره

ذُوالْخُوَیصِرَه - حُرقوص بن سَعْد بن زُهَیر سَعْدی عَنْبَری تَمیمی خارجی- ذُوالْیدَیه - ذُوالْثُدَیه
ذُوالْخُوَیصِرَه مردی از بَنی تَمیم بود که به هنگامِ تقسیمِ غنائِمِ جنگِ حُنَینْ توسّطِ رسول خدا(ص) در جِعِرّ انَه ، بالای سَرِ آن‌حضرت ایستاده و ‌گفت :
ای محمّد(ص) ! دیدم که امروز چه کردی !
رسول خدا(ص) : چگونه دیدی ؟
حُرقوص : ندیدم که به عدالت رفتارکنی!!
آن‌حضرت در خشم شده و فرمودند : وای بر تو ! اگر عدالت نزدِ من نباشد ، نزدِ چه کسی خواهد بود !؟
عُمَر که در مَحَلّ حاضر بود ، اجازَه خواست تا به خاطرِاین اِتِّهام و اِسائَه ادب ، ذُوالْخُوَیصِرَه را گردن بزند . آن‌حضرت فرمودند: او را واگذار ! و سپس از خارجی شدن وی و پیروانش خبر دادند .
عُمَر در دورانِ خِلافتِ خود ، حُرقوص بن سَعْدْ راهمراه با سپاهی از رزمندگانِ اسلام به کمکِ مسلمانانی فرستاد کهدر حالِ جنگ با ایران بودند . در این نبرد بخشی از اهوازفَتْحْ گردید.
حُرقوص در جنگ صِفّین ، ابتدا تحتِ فرمانِ ‌حضرت علی(ع)شمشیر می‌زد و لکن به هنگامِ مَسْئَلَه حکمیت، چهره واقعی خود رانمایان ساخته و در مقابِلِ آن‌حضرت قرار گرفت و به این ترتیبپیش‌بینی خاتم النّبیین(ص) در موردِ خارجی‌شدنِ وی تحقّق یافت. حُرقوص به سال 37 هجری قمری ، با شمشیرِ حضرت علی(ع) در نَهْرَوان کُشته شد.
مورّخان آورده‌اند که او در مسجدِ پیامبر (ص) بول کرده است. دربارَه علّتِ ملقّب بودنِ حُرقوص به ذُوالْیدَیه و ذُوالْثُدَیه گفته‌اندوی یک دست نداشته و بجای آن پاره‌ای گوشت آویزان بود که هرگاه آنرا می‌کَشیدند دراز شده و پس‌از رها شدن ، مجدّداً به حالتِ اوّل باز می‌گشت .