انواع دلها
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : القُلوبُ أربَعةٌ : قَلبٌ فيهِ إيمانٌ و ليسَ فيهِ قرآنٌ ، و قَلبٌ فيهِ إيمانٌ و قرآنٌ ، و قَلبٌ فيهِ قرآنٌ و ليسَ فيهِ إيمانٌ ، و قَلبٌ لا إيمانَ فيهِ و لا قرآنَ :
فأمّا الأوَّلُ كالتَّمرَةِ طَيِّبٌ طَعمُها و لا طِيبَ لَها ، و الثاني كَجِرابِ المِسكِ طَيِّبٌ إن فُتِحَ و طَيِّبٌ إن وَعاهُ ، و الثالثُ كالاُشنَةِ
طَيِّبٌ ريحُها و خَبيثٌ طَعمُها ، و الرابعُ كالحَنظَلَةِ خَبيثٌ رِيحُها و طَعمُها .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : دلها چهار گونه اند: دلى كه در آن ايمان هست و قرآن نيست، دلى كه در آن هم ايمان هست هم قرآن، دلى كه در آن قرآن هست و ايمان نيست و دلى كه در آن نه ايمان هست و نه قرآن
دل اوّل همچون خرماست، خوش طعم است، اما عطر ندارد. دل دوم، همچون مشكدان است كه اگر دَرَش را باز كنى خوش بوست و اگر هم ببندى باز
خوش بوست. دل سوم، مانند اشنان است؛ خوشبو و بد طعم. دل چهارم مانند حنظل .است؛ بد بو و بد طعم.
النوادر للراوندي:90/26.