ثابت بن قیس شماس انصاری

ثابِت بن قَیسْ شَمّاس اَنصاری
ایشان را صَحابی ، کاتِب وَحْی ، از نویسندگانِ حضرت محمّد(ص) و شاعری فَصیح بر شمرده‌اند .
زَبیر بن باطا یکی از مردانِ بَنی قُرَیظَه است کهدر جنگ بُعاث بر ثابت بن قَیسْ منّت نهاده و او راآزاد کرده بود . زَبیرْ در غَزْوَه بنی قُرَیظَه تحتِ اسارتِ مسلمانان درآمد .
ثابِت بن قَیسْکه در غَزْوَه مذکور شرکت داشت و هیچگاه حَقِّ زَبیرْ را از یاد نبرده بود ، خِطاب به وی گفت : مِنَّتی بر گردنِ من داری ومی‌خواهم آنرا تلافی کنم . ایشان سپس محضرِ رسول خدا(ص) شرفیاب شده و تقاضا کرد تا با آزادی زَبیرْ از اسارت موافقت فرمایند . آن‌حضرت گفتند : او را به تو بخشیدم .
ثابِت خبرِ عَفْو را به زَبیرْ داد . وی که در دورانِ کهولتِ سِنّقرار داشت ، زندگی بدونِ زن و فرزند رانپذیرفت . اِبن قَیسْ مجوّزِ آزادی خانواده‌اش را نیز اخذ کرد و به همین مِنوال ،با خواستِ مجدّدِ زَبیرْ و پیگیری ثابت ، اجازه بازگرداندنِ اموالش نیز صادر گردید .
علی‌رغمِ این هَمَه لطفِ پیامبر (ص) که در اثرِ تلاشِ اِبن قَیسْ حاصل شده بود ، زَبیر خِطاب به وی گفت : بعد از‌کُشته شدنِ کَعْبْ بن اَسَد ،حُیی بن اَخْطَب ،غَزّال بن سِمْوال و ... زندگی برای من ارزشی ندارد . پس به حقّی‌که بر تو دارم ، می‌خواهم که مرا به آنان ملحق کنی ! زیرا پس‌از این اَشخاص ، دیگر خیری در حیاتِ خود نمی‌بینم ... . وی سرانجام بنا به درخواستِ خودش‌کُشته شد .
ثابت در نبرد بَنی المُصْطَلِق نیز شرکت داشت . با پیروزی مسلمانان ، جُوَیرِیه : بنت حارِث بن اَبی ضِرار ، در سَهْمِ غنائِمِ پسرِ قَیسْ افتاد و قرار شد با پرداختِ مَبْلَغی آزاد شود . جُوَیرِیه از رسول اکرم (ص) برای پرداختِ سَرْ‌ بَهای خود کمک خواست . آن‌حضرت با پرداختِ فِدیه او را آزاد ساختند . جُوَیرِیه پس‌از آزادی با تمایلِ خودش به عقدِ پیامبر  خدا(ص) درآمد .
ثابِت بن قَیسْ همزمان با خِلافتِ اَبوبکر در نبرد یمامَه شرکت کرده و به فیضِ شهادت نائِل گردید .