اَوس بن حارِثه بن ثَعْلَبَه عَنْقَاءِ بن عَمْرِو مَزیقیاءِ بن عامِر ماءِ السماءِ بن حارِثَه غطریفِ بن اِمْرَؤُالْقَیسِ بن ثَعْلَبَه بن مازنِ بن اَزْد
اَوس نامِ قَبیلَهای بزرگ از اَعرابِ قحطانی یمَن بود . اَوس و خَزْرَج دو برادرِ اَبَوَینی از فرزندانِ حارِثه بن ثَعْلَبَه میباشند . قبایلِ مذکوردرحدودِ قرن پنجم میلادی ، پساز خرابی سد مَآرب ، یمَن را بسوی مدینه تَرْک کرده و در بخشهائی از مِنْطَقَه خَیبَر مستقرّ شدند .آنان بُتپرست بوده و تعارضات ، اختلافات و جنگهای طولانی و متعدّدی با یکدیگر داشتهاند که درحدودِ صد و بیست و برابرِ قولیصد و پنجاه سال تداوم یافته است . از نبردهای معروفِ قبایلِ یاد شدهیوم بُعاث و یوم رَبیع و ...را میتوان نام بُرد .
اَوسیها خود را بَنی حارِثَه نمینامیدند بلکه در انتساب به مادرشان که قَیلَه نام داشت بَنی قَیلَه خوانده میشدند .
طوایفِ یهودی بَنی نَضَیر و بَنی قُرَیظَه در مدینه مستقرّ بودند و ازروابطِ خصومتآمیزِ مابینِ اَوس و خَزْرَج ، به نفعِ خود بهرهبرداری میکردند .
اَوس و خَزْرَج پساز بعثت اسلام آوردند و با هجرت رسول خدا(ص) از مکّه به مدینه ، تحتِ عنوانِ اَنصارِ آنحضرت ، خدماتِ وصفناپذیر ، ارزنده و شایانی به اسلام و مسلمین کرده و در گسترش و تقویتِ آئینِ حضرتِ محمّد(ص) ، ایثار و فداکاریهای بسیاری از خود به مِنَصَّه ظهور رساندند .
منبع: سیمای صدر اسلام، علی شهبازی، 1392، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران