اُمَیه بن خَلَف بن وَهْب بن حُذافَه بن جُمَحْ
اُمَیه از بزرگانِ قُرَیش و دشمنِ پیغمبر اسلام(ص) بود . وی بِلال بن رَباحبن حَمامَه را روی شن‌های داغِبَطْحاء می‌خوابانید و با قراردادنِ سنگِ بزرگی روی سینه‌اش ، از او می‌خواست که از اسلام دست بِکِشد امّا بِلال به طور مدام اَحَدْ اَحَدْ می‌گفت . اُمَیه در حضور و غیابِ رسول خدا(ص) از آن حضرت بدگویی می‌کرد و به همین دلیل سُورَه هُمَزَه در موردِ وی نازل شد .
1) وَ یلٌ لِکُلِّ هُمَزَه لُمَزَه - اَ لَّذِی جَمَعَ مَالاً وَ عَدَّدَهُ - یحْسَبُ اَنَّ مَالَهُ اَخْلَدَهُ -کَلَّا ...
وای بر هر عیب جوی مسخره کننده – آن کسی که مالی فراهم کرده و از شُمارشِ مکرّر آن لذّت می بَرَد – چُنین پندارد که مالش او را جاوید می کند – این گونه نیست ، حتماً در آتش سوزان جهنم افکنده خواهد شد و تو چه می دانی سختی آن آتش چگونه است – آتشِ برافروخته الهی است - آتشی که نه تنها ظاهر و جسم را می سوزاند بلکه بر باطن وجان انسان نیز اثر می‌گذارد – آتشی که به وسیله میخ‌های بسیار ، راه خروج از آن بر رویاین قبیل انسان‌ها بسته می‌شود - در ستون‌هائی‌کشیده و طولانی آنان را فرا گرفته است .
اُمَیه و دوستانش به حضرت محمّد(ص) می‌گفتند : بیا تو خدای ما را پرستش کن ! ما نیز خدای تو را عبادت می‌کنیم . در این صورت هر یک از خدایان که دروغ درآمد متضرّر نخواهیم شد . به دنبالِ این سخن سُورَه کافرون نازل شد . رجوع بهوَ لید بن مُغَیرَه
روزی پیامبر خدا(ص) در حالِ گذر بر وَ لید بن مُغَیرَه ، اَبوجَهْلْ و اُمَیه ،موردِ تمسخر و استهزاءِآنان قرارگرفته و بسیار ناراحت شدند . خداوند متعال در این بارَه ، آیه 10 سُورَه اَنعام را نازل کردند . رجوع بهوَ لید بن مُغَیرَهو رجوع به اَبوجَهْلْ
اُمَیه همراه با اَبوجَهْلْ و یارانش در لَیلَه المَبیت ، از آغازِ شب تا صبح ،جهتِ اجرای نیتِ پلیدِ خود مبنی بر‌کُشتنِ رسول خدا(ص) ،گرداگردِ خانه آن‌حضرت به مراقبت و نگهبانی پرداختند . رجوع به لَیلَه المَبیت
اُمَیه و پسرش : علی ، در جنگ بَدْرْ به مخاطره افتاده و شرایطِ بسیار سختی بر آنان تحمیل‌گردید بطوری‌که برای نجاتِ جانشان ،تَعَمُّداً خود را به اِسارتِ عَبْدالرَّحْمَن بن عَوف درآوردند . در این هنگامِ بِلال آن دو را دیده و فریاد برآوَرْد : اُمَیه سرمایه کفر است ، نجات نیابم اگر نجات یابد ! لذا رزمندگانِ اسلام بر اُمَیه و پسرش یورش بُرده و هر دو نفرشان را کُشتند . اُمَیه یکی از مُطْعِمینِ قُرَیش در جنگ بَدْرْ بود .
منبع: سیمای صدر اسلام، علی شهبازی، 1392، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران