معاذ بن جبل بن عمرو بن اوس انصاری

مُعاذ بن جَبَل بن عَمْرو بن اَوس اَنصاری - اَبوعَبْدالرَّحْمَن
مُعاذ از اصحابِ بَیعَت دوّم عقبه می‌باشد . ایشان در جوانی اسلام آوَرْد و یکی از صَحابَه جلیل‌القدر و عالِم و عامِل به حلال و حرام گردید . مُعاذ بن جَبَل به کمکِ مُعاذ بن عَمْرو ، چندین مرتبه بُتِ چوبی مَناه را که متعلِّق به عَمْرو بن جَمُوح : پدرِ مُعاذ بن عَمْرو ، بود رُبوده و در گودال‌های مملوّ از کثافت سرنگون می‌‌ساختند . عَمْرو بن جَمُوح هر بار پس‌از جستجو ، بُتِ مذکور را ‌یافته و آنرا تمیز و معطّر می‌کرد و در مَحَلِّ خود قرار می‌داد . عَمْرو قبل از آخرین مَرْحَلَه ربایش ، شمشیری به‌گردنِ بُت آویخته تا بوسیله آن از خود دفاع کند امّا چون هیچ عکس‌العملی از آن مُشاهَدَه نکرد ، سرانجام یقین حاصل نمود که کاری از بُت‌ها ساخته نیست و لِذا اسلام آوَرْد .
مُعاذ در جنگ‌های بَدْرْ ، اُحُد ، خَنْدَق ، فَتْحِ مکّه و تَبوک شرکت داشته است. رسول خدا(ص) هنگامِ عزیمت به نبرد حُنَینْ ، ایشان را جهتِ تعلیمِ احکام و فقه در مکّه تعیین فرمودند . آن‌حضرت همچُنین از عُتّاب بن اَسید خواستند که مسئولیتِ فرمانروائی مکّه را عُهْدَه‌دارگردد .
آورده‌اند که مُعاذ پس‌از غَزْوَه تَبوک ، از جانبِ رسول خاتم(ص)تحتِ عنوانِ قاضی و راهنما ، رهسپارِ یمَن گردید . وی حامِلِ نامَه‌ای از سوی پیامبر (ص) برای مردمِ آن مِنْطَقَه به این شرح بود که :
اِنّی بُعِثْتُ لَکُمْ خَیر اَهْلِی . من بهترین کسانِ خود را بسوی شما فرستادم .
ایشان تا زمانِ رحلتِ پیامبر (ص) در یمَن مستقرّ بود و همزمان باخِلافتِ اَبوبکر به مدینه بازگشت . مُعاذ با اَبوعُبَیدَه جَرّاح در جنگ شام شرکت داشتند . اَبوعُبَیدَه در عِمْواس  به مرضِ طاعون دچار شده و مُعاذ را جانشینِ خود تعیین کرد .
مُعاذ که بیست سال قبل از هجرت متولّد شده بود نیز همزمان با سال 20 هجری به بیماری طاعونِ معروفِ عِمْواس گرفتار آمده و در اردن وفات یافت .
نقل شده است که مُعاذ از پیامبر  خاتم(ص) پرسیده بود : چه چیز من را به بهشت می‌بَرَد و از جهنّم باز می‌دارد ؟ آن‌حضرت در پاسخ ، با اشاره به زبانشان فرموده بودند : کُفَّ عَلَیکَ هَذَا !این (زبانت) را نگهدار !
از مُعاذ در صَحیحَین ، صد و پنجاه و هفت حدیث نقل شده است .