مُباهَلَه – روز 24 ماه ذی الحجه سال 10 هجری
رسول خدا(ص) با ارسالِ نامَههایی به سرانِ کشورها و حاکمانِ مناطقِ مختلف ، آنان را به پذیرشِ اسلام دعوت میکردند . آنحضرت طَی نامَهای جهتِ اهالی مِنْطَقَه مسیحینشینِ نَجْران واقع در مرزِ حِجازو یمَن ، ضِمنِ دعوتِ آنان به اسلام فرمودند : در صورتِ امتناع از قبولِ دعوت ، چارهای جُز پرداختِ جِزْیه نداشته واِلّا ایمن نخواهید بود .
نمایندگانِ پیامبر (ص) در نَجْران حاضر و نامَه را به اُسْقُفِ آن ناحِیه تسلیم کردند . اُسْقُفْ با شخصیتهای بارزِ مذهبی و غیرِمذهبی نَجْران به مشورت پرداخته و سرانجام تصمیم گرفت هیئَتی شاملِ شصت نفر از داناترینِ مردم را انتخاب و به مدینه اعزام کند تا از نزدیک، دلایلِ نبوّتِ حضرت محمّد(ص) را موردِ بررسی قرار دهند . شاخصترین اعضاءِ هیئَتِ نَجْران عبارت بودند از :
1- اَبوحارِثه بن عَلْقَمَه : اُسْقُفِ اَعْظَمِ نَجْران و نماینده رسمی کلیساهای روم و حِجاز .
2- عَبْدالْمَسیح : رئیسِ هیئَتِ نمایندگی که به عقل ، تدبیر وکاردانی مشهور بود .
3- اَیهَمْ : فردی کهنسال و شخصیتی که موردِ احترامِ مردمِ نَجْران بود .
هیئَتِ یاد شده مُلَبَّس به جامههای فاخِرِ ابریشمی و انگشترهای طلادر دست، واردِ مسجدِ رسول الله(ص) شدند لکن آنحضرت از ملاقاتِ باآنان خودداری کردند .
اعضاءِ هیئَت ناراحت شدند و علّت را از اطرافیانِ پیامبر اکرم(ص)پرسوجوکرده و سرانجام متوجّه گردیدند که لباسهای گرانبها و طلا و زیورآلاتِ همراهِ آنان ، مانعِ این امر شده است .
نَجْرانیها روز بعد با اَلْبَسَه معمولی و فاقِدِ زَرْق و بَرْق، بدونِ زر و زیوَر و وسائِلِ زینتدهنده ، به محضرِ رسول اکرم (ص) شرفیاب شده و بحثهای مفصّلی با ایشان انجام دادند . آنان علیرغمِ اینکه پاسخِ هَمَه سؤالاتِ خود را دریافت کردند ، مَعَ الوَصف از پذیرشِ اسلام خودداری نموده و سرانجام بحثِ مباهَلَه را مطرح نمودند . بنا به قولی دیگر، پیکِ وَحْی نازل و پیشنهادِ مباهَلَه را طِبقِ آیه 61 سُورَه آل عمران ابلاغ کرد .
61) فَمَنْ حاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَائَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوا نَدْعُ اَبْنَاءَنا و اَبْنَاءَ کُمْ ...
هرکس پس از روشن شدن موضوع ، با تو مُجادَ لَه کند ، بگو بیائید فرزندان ، زنان و آنان که به منزله خودِ ما هستند گرد آوریم و با حالت زاری ، لعنت بر دروغگویان بفرستیم .
بههرحال طرفین انجامِ مباهَلَه را پذیرفته و مقرّر گردید صبحِ روزِ بعد ، هَمَه در مَحَلّی که از قبل برای این کار تعیینشده بود ، حضور یابند .روزِ موعود پیامبر اکرم(ص) با درآغوش داشتنِ امام حُسَین(ع) و گرفتنِ دستِ امام حَسَن(ع) ، عازِمِ مَحَلِّ مُباهَلَه شدند . حضرت فاطِمَه سلام الله علیها نیز به دنبالِ آنحضرت و امام علی(ع) پُشتِ سرِ هَمَه حرکت میکردند .
اُسْقُفِ مسیحیان وقتی صَحْنَه حضورِ بیآلایش و سادگی حرکتِ حضرت محمّد مصطفی(ص) و همراهان را مُلاحَظَه کرده و از اسامی ونسبتِ همراهان با آنحضرت مُطَّلِع گشت ، خِطاب به دوستانش گفت : چهرههایی را میبینم که اگر از خدا بخواهندکوهها را جابجا نماید، بدون تردید این کار انجام خواهد شد ! مبادا با آنها مباهَلَه کنید که هلاکتِ همه ما حتمی است ! و بهاینترتیب نمایندگانِ نَجْران از انجامِ مباهَلَه صرفنظر کرده و پرداختِ جِزْیه سالانه را پذیرفتند .
منبع: سیمای صدر اسلام، علی شهبازی، 1392، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران
1- فروغ ابدیّت ، ج 2 ، ص431 و 432– تاریخ یعقوبی ، ج 1 ، ص449 ، مُتَرْجَم– طبقات الکبری ، ج 1، ص6 - 345 ، مُتَرْجَم .
2- فروغ ابدیّت ، ج 2 ، ص 432 و 433 – تاریخ یعقوبی ، ج 1 ، ص 450 و 539 ، مُتَرْجَم – طبقات الکبری ، ج 1 ، ص6 – 345 ، مُتَرْجَم – سیرَةِ معصومین ، ج 1 ، پیامبر خاتم ، ص 102– 101 ، مُتَرْجَم .
3- مباهَلَة : در حقِّ یکدیگر نفرین کردن .
4- فروغ ابدیّت ، ج 2 ، ص 437.
5- ارشاد ، ص 154- 151، مُتَرْجَم– تاریخ یعقوبی ، ج 1، ص452– 450، مُتَرْجَم – طبقات الکبری ، ج 1 ، ص346 ، مُتَرْجَم – کشف الغُمَّة ، ج 1 ، ص 315– 314 ، مُتَرْجَم .