مالِک بن عَوف بن سَعْد بن یربوع نَصری هَوازِنی
مالِک مردی از طائِف بود که هدایتِ و فرماندهی سی هزار نفر از نیروهای مشرکینِ شرکت‌کننده در غَزْوَه حُنَینْ علیه نیروهای اسلام رابر عُهْدَه داشت .
وی در این نبرد ، تمامِ اموال ، زنان و فرزندانِ لشکریانِ شرکت‌کننده را همراهِ آنان گسیل داشته بود تا به این‌ترتیب نیروهای در حالِ مُبارَزَه ، حضورِ خانواده و هَمَه اُمید و هستی خود را پُشتِ سرشان احساس نمودهو بدانند که شکست در این جنگ ، به از دست دادنِ اموال ، اسارتِ همسران و کودکانشان خواهد انجامید ولِذا مجبور باشند بدونِ سستی و فرار از صَحْنَه نبرد ، با اراده قوی ، هرچه مُصَمَّم‌تر پیکار کنند و راهی جُز پیروزی یا کُشته شدن ، پیشِ رو نداشته باشند .
دُرَید بن صِمَّه پیرمردی فرتوت ، نابینا و رزمنده‌ای کهنه‌کار بود که حدودِ صد و بیست سال از سِنِّ او می‌گذشت . وی در جنگ‌های متعدّد شرکت نموده و هیچگاه فرار یا پُشت به دشمن نکرده و از تجریبّاتِ خوب و ارزنده‌ای برخوردار بود . دُرَیدْ هرچند که جهتِ مشورت دادن ، لشکر را همراهی می‌کرد و اقدامِ مالِک درموردِ همراه آوردن خانواده‌ها را بسیار ناپسند و حاکی از بی‌تجربگی او می‌دانست ، امّا نظراتِ وی چندان موردِ توجّه قرار نمی‌گرفت .
مالِک سرانجام از مسلمانان شکست خورده و با بخشی از نیروهای مشرکین به طائِف گریخت . رزمندگانِ اسلام در تعقیبِ آنان ، طائِف را مُحاصَرَه کردند .
در پایانِ مُحاصَرَه طائِف و بازگشتِ سپاهِ اسلام از آن شهر ، پیامبر (ص)از تازه‌مسلمانانِ هَوازِن در موردِ مالِک سؤال کرده و فرمودند : اگر مالِک در‌حالی‌که اسلام آورده باشد ، نزدِ من آید ، اموال و کسانِ او را پس داده و یکصد شتر نیز به وی خواهم بخشید .
مالِک با شنیدنِ فرمایشِ آن‌حضرت ، ترغیب گشته و بدونِ اطّلاعِ بَنی ثَقیف ، شبانه طائِف را تَرْک و در جِعِرّانُه به محضرِ رسول خدا(ص) شرفیاب و اسلام آوَرْد . وی که شاعری بلندپایه در میانِ قومِ خود بود ، اَشعاری در مدحِ رسول اکرم (ص) سُرُوده و یکی از صَحابَه باوفای آن‌حضرت گردید .
حضرت محمّد(ص) مجدّداً مالِک را به سرپرستی قبایلِ خودش : ثُمالَه ،سَلِمَه و فَهْمْ گماشتند . مالِک به پشتیبانی قبایلِ مذکور و با وضعِ مقرّراتی محدود کننده برای قَبیلَه ثَقیف ، آنان را به اسلام فرا می‌خوانْد .
مالِک بن عَوف در نبرد قادِسیه نیز شرکت داشت . وی همچُنین دَمِشْق را فَتْح کرده و در حدودِ سال 20 هجری وفات یافت .
منبع: سیمای صدر اسلام، علی شهبازی، 1392، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران
1- مغازی واقدی ، ج 2 ، ص956- 954 .
2- تاریخ پیامبر اسلام ، ص 496 .