اَشْعَث بن قَیس بن مَعْدیکَرِب کِنْدی - اَبومحمّد
قَیسْ : پدرِ اَشْعَثْ ، از قَبیلَه قَحطان و پادشاهِ یمَن در عَهْدِ جاهلیت بود که بعدها به عِراق کوچ کرد . وی در تاریخ فردی شاعر ، عاقِل ، طرفدارِ صُلْح و مُکَنَّی به غَلْفاء معرّفی شده است . وفاتِ قَیسْ را شصت سال قبل از هجرت ذکر نمودهاند .
اَشْعَثْ بن قَیسْ به سال 10 هجری ، با شصت سوار از قَبیلَه کِنْدی عازِمِ مدینه شده و در محضرِ رسول خدا (ص) اسلام آوَرْد . او سپس به یمَن بازگشت و بعد از رحلتِ آنحضرت ، مرتدّ و پرچمدارِ شورشیان کِندی علیه اَبوبکر گردید .
عِکْرِمَه بن اَبو جَهْلْ با دو هزار سوار از جانبِ اَبوبکر به جنگِ مرتدّین قَبیلَه کِندی اعزام گشت .
عِکْرِمَه مرتدّین کِندی را قَلْع و قَمْع کرده و اَشْعَثْ را به اسارت نزدِ اَبوبکر فرستاد .
خَلیفَه در اقدامی تردیدآمیزاَشْعَثْ را موردِ عَفْو قرار داد و پساز چندی ، خواهرِ خود : اُمِّ فَرْوَه را به عقدِ وی درآوَرْد .
اَشْعَثْ بعدها در نبردهای یرموک ، قادسیه ، عِراق ، مدائِن و نهاوند شرکت کرد و از خود غیرت و حمیتِ بسیار بروز داد .
او در زمانِ عُثْمان به حکومتِ آذربایجان منصوب شد . پس از کُشته شدنِ عُثْمان و انتخاب امام علی (ع) ، اَشْعَث از آذربایجان به کوفَه احضار گردید .
اِبن قَیسْ همراه با لشکرِ عایشَه ، در جنگ جَمَل علیهعلی (ع) شرکت کرد . وی منافقی فرصتطلب ، مسلمانی مُذَبْذَب و رزمندهای غیرِقابلِ اعتماد و سیاستمداری خودخواه و قدرتگرا بود .
اَشْعَثْ در جنگ صِفِّینفرماندهی افزون بر نیمی از نیروهای حضرت علی(ع) را برعُهْدَه داشت . او یکی از اصلیترین سَرِنخهای خیانت در لشکرِ علوی بود که با مُعاویه و یارانش مراودهای پنهان برقرار نموده و با تلاشِ بسیار سعی میکرد ارتباطاتش را از دیدِ مولای متّقیان علی(ع) مخفی نگهدارد .
در نبرد صِفّین ، نظراتِ اِبن قَیسْکاملاً با دیدگاهِ خوارج هماهنگ بود .وی برای نجاتِ مُعاویه و نیروهایش ، طرحِ پذیرفتنِ حکمیت توسّطِ امام علی (ع)و تحمیلِ اَبومُوسَی اَشْعَرِیبهعنوانِ نمایندهآنحضرت و مسلمانان را مُصرّانه پیگیری میکرد و اقداماتِ منافقانه خود را با هیاهو و جنجالِ هوادارانش پشتیبانی و تأیید مینمود .
اَشْعَثْ به سال 42 هجری در مَحَلّه کِنْدِه از نواحی کوفَه وفات یافت . گفتهاند که او نُه حدیث از پیامبر خدا (ص) روایت کرده است .
منبع: سیمای صدر اسلام، علی شهبازی، 1392، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران