غَزْوَه بَنی قَینُقاع - ماه شوّال سال دوّم هجری
یهودیانِ جنوبِ شبه جزیره عربستان ، در حدودِ یک قرن پیش از میلادبه نواحی شمالِ عربستان کوچ کردند .
بَنی قَینُقاع از یهودیان رزمنده و شجاعی بودندکه در مدینه سُکْنَی گُزیده و به شغلِ طلافروشی اشتغال یافتند . آنان از یکسو با عَبْدالله بن اُبَی بن سَلولو از سوی دیگر با رسول خدا(ص) پیمانِ عدمِ تعرّض و تجاوز داشتند .بَنی قَینُقاع نخستین طایفَه از یهود بودند که بر خِلافِ پیمانشان ،پساز جنگ بَدْرْ به شایعَهپراکنی و کارشکنی علیه آنحضرت پرداخته و عملاً عَهْد و پیمانِ خود را نقض کردند .
پیامبر خدا(ص) طَی یک سخنرانی در بازارِ بهودیان ، آنان را از این قبیل کارهای خصمانه و تَفْرِقَهبرانگیز منع فرمودند امّا طایفَه مذکورکماکان روشِ پیشینِ خود را اِدامَه داده و گاهاً توانِ رزمی نیروهایشان رابه رُخِ مسلمانان میکشیدند ...
اصحاب از رفتارِ بَنی قَینُقاع بسیار ناراحت بودند و لِذا هر حادِثَه کوچکی میتوانست درگیری خونینی را بینِ مسلمانان و یهودیان رقم بِزَند .
در سیره اِبن هِشام آمده است : زنی مسلمان و نیکوصورت ،جهتِ خرید و فروشِ مقداری طلا به بازار یهودیان رفت . زرگرِ یهودی از زن خواست که نقاب از چهرهاش برگیرد . زن اِمتناع کرد . یکنفر از یهودیان ، بدونِ اطّلاعِ زن و از پُشتِ سَرِ او ، پایینِ جامه وی را در حالی که نشسته بود به بالای آن وصل کرد . زن ندانسته و بیپروا از جا برخاست و بعلّتِ نمایان شدنِ قسمتی از بدنش ، موردِ تمسخرِ یهودیان قرارگرفت . وی فریاد برآورده و کمک خواست . مردِ مسلمانی در حمایت از زن ، مردِ زرگر را به قتل رسانید . یهودیان نیز به تلافی آن ، مردِ مسلمان را کُشتند و سپس بعلّتِ دلواپسی از عکسالعملِ مجدّدِ مسلمانان ،بازار را بسته و در قَلْعَههای خود کمین گرفتند .
رسول خدا(ص) در شوّال سال دوّم هجرت ، دستورِ مُحاصَرَه قِلاعِ بَنیقَینُقاع را صادر کردند . لِوای اسلام در دستِ حضرت حَمْزَه(ع) بود . یهودیان بر اثرِ مَحدودیتهای ناشی از حَصْرْ به زانو درآمده و با نشان دادنِ علامت ، تسلیم شدند . پیامبر خدا(ص) با وساطت و اِصرارِ عَبْدالله بن اُبَی ، از شدّتِ تنبیهِ قَبیلَه مذکور کاسته و مقرّر فرمودند : تحتِ نظرِ عُبادَه بن صامِت که همپیمانِ سابقِ آنان بود ، با تحویل دادنِ سلاح ، تجهیزات و اموالِ خود ، مدینه را تَرْک نمایند . یهودیان می خواستند به اَذْرِعاتِ شام کوچ کنند لکن هنوز در مدینه بودندکه کَعْب بن اشرف را برای توطِئَه بر ضِدِّ مسلمانان ، در رأسِگروهی عازِمِ مکّه کردند . کَعْب وگروهِ یاد شده با ریختنِ اشکِ تمساح جهتِ کُشتگانِ بَدْرْ و تحریکِ احساسات و عواطفِ سرانِ قُرَیش در مکّه ، زمینه لازم را برای راهاندازی غَزْوَه اُحُد علیه مسلمین ، فراهم ساختند .
منبع: سیمای صدر اسلام، علی شهبازی، 1392، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران
1- مغازی واقدی ، ج1 ، ص176 و 177– سیرَةِ نَبَویَّة ، ج 2 ، ص71 ، مُتَرْجَم .
2- سیرَةِ نَبَویَّة ، ج2 ، ص70 الی72 ، مُتَرْجَم .