غزوه

غَزْوَه
آن دسته از جنگ‌های صدرِ اسلام را که با شرکتِ مستقیمِ وجودِ شریفِ رسول خدا(ص) انجام گرفته ، غَزْوَه  نامیده‌اند . اِبن اِسحاق می‌نویسد :آن‌حضرت در سِنِّ پنجاه ‌و سه سالگی ، از مکّه هجرت فرموده و مقارِنِ ظُهْرِ روزِ دوشَنبِه ، دوازدهم رَبیع الاول سال 14 بعثت ، واردِ مدینهشدند . ایشان یک‌سال را بدونِ هیچ رویدادِ نظامی سپری نمودهو از ماه صَفَر سال دوّم هجری ، دستورِ آغازِ نبردهای اسلامی راصادر کردند .
حضرت محمّد(ص) در نُه غَزْوَه عملاً به جنگ پرداخته‌اند که اسامی آنها عبارت است از :
بَدْرْ ، اُحُدْ ، خَنْدَق (یا اَحْزاب)، بَنی قُرَیظَه ، بَنی مُصْطَلِق (یا مُرَیسیع) ، خَیبَرْ ،فَتْحِ مکّه ، حُنَینْ و طائِف .
مَسْعودی مجموعِ غَزَواتِ آن‌حضرت را بیست و شش غَزْوَه ذکرکرده است . برخی همانندِ صاحبِ مَغازی و اِبن هِشام آن را بیست و هفت غَزْوَه نوشته‌اند . علّتِ اختلاف این است که جمعی بازگشتِ رسول خدا(ص) از خَیبَربه وادی القُرَی را با غَزْوَه خَیبَر یکی دانسته و لکن گروهی ، غَزْوَه خَیبَر و غَزْوَه وادی القُرَی را متفاوت شُمُرده‌اند . عِدَّه‌ای عُمْرَه القَضاء را نیز یک غَزْوَه محسوب کرده‌ و لِذا از بیست و هشت غَزْوَه نام بُرده‌اند .
نام و ترتیب تاریخی غَزْوَه های رسول خدا(ص)
1) غَزْوَه وَدّ ان معروف به غَزْوَه اَبْواء - ماه صَفَر سال دوّم هجری .
2) غَزْوَهبُواط در ناحِیه رَضْوَی - ماه ربیع الاوّل سال دوّم هجری .
3) غَزْوَه عُشَیرَه از بَطْن ینْبُع - ماه جمادی الاولی سال دوّم هجری .
4) غَزْوَه بَدْر اُولَی یا غَزْوَه سَفَوان - ماه جمادی الاخر سال دوّم هجری .
5) غَزْوَه بَدْر کُبْرَی - هفدهم ماه رمضان سال دوّم هجری .
6) غَزْوَه بَنی سُلَیم تا سرزمینِ کُدْر - ماه شوّال سال دوّم هجری .
7) غَزْوَه بَنی قَینُقاع - ماه شوّال سال دوّم هجری .
8) غَزْوَه سَویق تا سرزمینِ قَرْقَرَه الْکُدْر - ماه ذی الحِجَّهسال دوّم هجری .
9) غَزْوَه غَطَفان یعنی : غَزْوَه ذی اَمَرّ درسرزمینِّ نَجْد - ماه محرّمسال سوّم هجری.
10) غَزْوَه بُحْران که مَعدِنی است در حِجاز ، در ناحِیه فُرْع - ماه ربیع الآخرسال سوّم هجری .
11) غَزْوَه اُحُدْ - ماه شوّال سال سوّم هجری .
12) غَزْوَه حَمْراءُ الاَسَد - ماه شوّال سال سوّم هجری .
13) غَزْوَه بَنی نَضیر - ماه رَبیع الاَوَّل سال چهارم هجری .
14) غَزْوَه ذات الرِّقاع در سرزمینِ نَخْل - ماه جُمادی الاولی سال چهارم هجری .
15) غَزْوَه بَدْرُ الْآخِرَه ( بَدْرُالْوَعْد یا بَدْرُ الصَّفْراء) -ماه شعبانسال چهارم هجری .
16) غَزْوَه دُومَه الْجَنْدَل - ماه ربیع‌الاوّل سال پنجم هجری .
17) غَزْوَه خَنْدَق ( اَحْزاب)- ماه شوّال سال پنجم هجری .
18) غَزْوَه بَنی قُرَیظَه- ماه ذی القَعْدَ ه و ذی‌الحِجَّه سال پنجم هجری .
19) غَزْوَه بَنی لِحْیان (عُسْفان) بر سَرِطائِفَه هُذَیل - ماه جُمادی الاولیسال ششم هجری .
20) غَزْوَه ذی قَرَد (غَزْوَه غابَه یا غَزْوَه فَزَع) -ماه جمادی الاولی سال ششم هجری .
21) غَزْوَه بَنی الْمُصْطَلِق یا غَزْوَه مُرَیسیع بر سَرِ خُزاعَه -ماه شعبان سال ششم هجری .
22) غَزْوَه حُدَیبِیه -ماه ذی القَعْدَ ه سال ششم هجری .
23) غَزْوَه خَیبَر-ماه محرّم سال هفتم هجری .
24) غَزْوَه عُمْرَه القَضاء -ماه ذی القَعْدَه سال هفتم هجری .
25) غَزْوَه فَتْحِ مکّه -ماه رَمَضان سال هشتم هجری .
26) غَزْوَه حُنَینْ -ماه شوّال سال هشتم هجری .
27) غَزْوَه طائِف -ماه شوّال سال هشتم هجری .
28) غَزْوَه تَبوک -ماه رَجَب سال نهم هجری .
1- غَزْوَه : جنگ کردن در راه دین را گویند و غَزْوَة مفرد آن است . در اسلام غَزْوَة به جنگی گفته شده که حضرت رسول شخصاً در آن شرکت فرموده‌اند .
2-  سیرَةِ نَبَویَّة ، ج 1 ، ص 372 ، مُتَرْجَم – تاریخ پیامبر اسلام ، ص190–  مغازی واقدی ، ج 1 ، ص 2 .
3- سیرَةِ نَبَویَّة ، ج 2 ، ص 356 ، مُتَرْجَم – مغازی واقدی ، ج 1 ، ص 7 .
4- سیرَةِ نَبَویَّة ، ج 2 ، ص 355 ، مُتَرْجَم – مغازی واقدی ، ج 1 ، ص 7 .
5- مغازی واقدی ، ج1 ، صفحات 1 الی 7 – مُرُوجُ الذَّهَب مسعودی ، ج1 ، ص 527 – سیرَةِ نَبَویَّة ، ص6 - 355 ، مُتَرْجَم – تاریخ پیامبر اسلام ، ص2 – 191 .