عَدْنان
جمیعِ مورّخین و صاحبانِ سِیرْ ، عَدْنان را جَدِّ بیستمِ رسول خدا(ص)در سِلْسِلَه اَنْسابِ آن‌حضرت دانسته‌اند .(ص)
نبی مکرّم اسلام(ص) از نسلِ اسماعیل بن ابراهیم هستند .ایشان در موردِ علمِ اَنْساب و شناخت و شناسایی اجدادِ خویشفرموده اند :اِذا بَلَغَ نَسَبی إِلی عَدْنانَ فَاَمْسِکوا هرگاه در گفتنِنَسَبِ من ،به عَدْنان رسیدید ،(از ذکر اجداد جلوتر) خودداری کنید ! زیرا خداونددر آیه 38 سُورَه فرقان می‌فرماید : وَ قُروناً بَینَ ذلِکَ کَثیراً ،و از آنان ، جماعت‌های بسیاری را (هلاک کردیم) .
مُفادِ این آیه می‌رساند نسل‌های فراوانی در گذشته از بین رفتهکه در تاریخ نامِ آنان نیامده است و لِذا اظهاراتِ نَسَب‌شناساندرباره اَ نْسابِ رسول اکرم (ص) ، عَلَی‌الخصوص قبل از عَدْنان ، فاقِدِ اعتبار می‌باشد . به‌همین‌علّت است که آن‌حضرت فرموده‌اند : کَذَبَ النَسّابونَ ، نَسَب‌شناسان دروغ گفته‌اند .
عَدْنان پدرِ عَرَب عَدْنانی است که در تِهامَه ، نَجْدْ ، حِجاز ، شام و عِراق ساکن بوده‌اند .
بنا به قولِ تاریخ‌شناسان ، بُخْت النَّصْرْ با فرجام‌یافتن ازفَتْحِ بَیت‌الْمُقَدَّس ، عازِمِ بِلادِ عَرَب گردید . وی در جنگ‌هائی طولانی عَدْنان را مغلوب ساخته و همراه با فرزندانش به یمَن تبعید کرد .عَدْنان تا پایانِ عُمْر در یمَن زیست و همانجا وفات یافت .
عَرَب عَدْنانی را عَرَب مَعَدِّی ، عَرَب نِزاری ، عَرَب مُضَرِی ،عَرَب اسماعیلی ، اسماعیلیان ، بَنی اسماعیل ، عَرَب مُتَعَرِّبَه، عَرَب مُسْتَعْرِبَه ،عَرَب شِمالی ، بَنی مشرق ، بَنی قَیدار و قَیدار نیز می‌گویند که نسبتِ آنان به حضرت اسماعیل بن ابراهیم می‌رسد .
صفاتِ مُتَعَرِّبَه و مُسْتَعْرِبَه را به عَرَبِ غیرِخالص و شخصِ غیرِ عَرَب اِطلاقمی‌کنند و بکاربردنِ آن درموردِ فرزندانِ عَدْنان به این علّت است که آنان فرزندِ اسماعیل(ع) بوده و آن‌حضرت ابتدا در خارج ازسرزمینِ عَرَب می‌زیسته و بعداً عازِمِ نواحی عَرَب‌نشین گردیده‌اند . عَرَب عَدْنانی در مقابِلِ عَرَب بائِدَه و یا قحْطانی قرار دارد کهعَرَب اصیل و قدیمی می‌باشد .
نقل است که زبانِ حضرت اسماعیل(ع) عِبرانی و یا سُریانی بود .ایشان در مکّه با رَعْلَه دخترِ مُضاض بن عَمْرو جُرْهُمی ازدواج کرد . جُرْهُمی‌ها نیز از فرزندانِ قَحْطان بن عابِر بن شالَخ بناَرْفَخْشَد بن سام بن نوح بوده و از تازیانِ اصیل‌اند که از جنوبِ شبه جزیره عربستان به شُمال آمده و لکن فرزندانِ آنان به نام‌هاییعْرُب ، عُمان و حَضْرَموت ، کماکان حکومتِ نواحی جنوب را در دست داشته‌اند . اینان عَرَب قحطانی‌اند که عَرَب عارِبَه ، عَرَب جنوبیو یا عَرَب بائِدَه نامیده شده و اَهلِ یمَن می‌باشند ... .
مُعْظَمِ جَزیرَه العَرَب از عَدْنان مُنْشَعِب شده‌اند . به‌این‌ترتیب که از عَدْنان ، مَعَدّ و از مَعَدّ ، نَزار و از نَزار ، رَبیعَه و مُضَرّ پدید آمده و از قَبیلَه مُضَرّ نیزدو تیرَه عُمْدَه به نام‌های قَیس بن عَیلان بن مُضَرّ و اَ لْیاس بن مُضَرّ اِنشعاب یافته‌اند .
اَ لْیاس در میانِ عَرَب ، همانندِ لقمان حکیم ، از مَنزلتِ خاصّی در بینِ قومش ، برخوردار بود .
از اَ لْیاس بن مُضَرّ نیز قبایلِ اَسَد و بُطُون کِنانَه به وجود آمدند .
از کِنانَه ، شاخه‌های قُرَیش منشعب شده که عبارتند از :
جُمَح ، سَهْم ، عَدِی ، مَخْزُوم ، تَمِیم ، زُهْرَه ، عَبْدالدَّار ، اَسَد بن عَبْدالعُزَّی ، عَبْد مَناف و ... . رجوع به اَ لْیاس بن مُضَرّ
از عَبْد مَناف ، بخش‌های عَبْد شَمْس ، نَوْفَل ، مُطَّلِب و هاشِم ، به وجود آمدند .
از هاشِم ، پیامبر خدا(ص) و عبّاسیون نمایان شدند . از عَبْد شَمْس نیز بَنو اُمَیه ظاهر گشتند .
منبع: سیمای صدر اسلام، علی شهبازی، 1392، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران
1- بحارالانوار ، ج 15 ، ص 105- کشف الغُمَّة ، ج 1 ، ص 19 ، مُتَرْجَم - منتهی‌الآمال ، ج 1 ، ص 25 - تاریخ انبیاء ، ج3 ، زندگانی حضرت محمّد ، ص1 .
2- مُرُوجُ الذَّهَب مسعودی ، ج 1 ، ص 515 و 517 .
3- تاریخ پیامبر اسلام ، ص 1 الی 3 .
4- عِبرانِیّ یا عِبریّ : یهودی ، لغت یا زبان یهود .
5- سُریانیّ : منسوب به بین‌النهرین و بلادِ شام و قومی از نژاد سامی‌اند . آنان در شُمالِ بین‌النهرین و سوریَه ساکن بوده و به زبانِ سُریانیّ که لهجه‌ای از آرامی است ، تکلّم می‌کنند . ترجمه‌هایی از تورات و انجیل به زبان سُریانیّ وجود دارد . مانی کتاب‌های خود را به زبان سُریانیّ نوشته است . آشوری‌ها و کَلدانی‌های عِراق ، سوریَه ، ترکیَّه و ایران ، زبانِ سُریانیّ دارند . توضیح : آشوری یا آسوری ، طایِفَةِ نصارَی (پیروان‌حضرت مسیح) و از نژادِ سامی و پیروِ شخصی به نامِ نَستور (اسقفِ بزرگ قسطنطنیّة) هستند که قسمت عُمْدَةِ آنان ساکنِ ترکیَّه و در حدودِ یکصد هزار نفر از آنها در ایران و ساکنِ شهرهای سلماس و ارومیه می‌باشند . کَلدانی‌ها ، طایفه‌ای از بَنی‌سام بوده که تاریخِ آنان به هفت هزار سال قبل‌از میلادِ مسیح می‌رسد . آنان دارای خَطِّ میخی‌اند و به پرستشِ‌کواکب اعتقاد دارند . پایتختِ کَلْدانی‌ها بابِل بود .
6- تاریخ پیامبر اسلام ، ص 1 و 2 .
7- رجوع به : اَلیاس بن مُضَر .
8- تاریخ یعقوبی ، ج 1 ، ص286 و پاورقی ، مُتَرْجَم .