اسعد بن زراره بن عدس بن عبید ابو امامه

اَسْعَد بن زُرارَه بن عُدْس بن عُبَید بن ثَعْلَبَه بن غَنْم بن مالِک نَجَّاری -اَبواُمَامَه
اَسْعَد صَحابی و از سرانِ قَبیلَه خَزْرَجْ و مردی شجاع در دورانِ جاهلیت و اسلام بود .
قبائِلِ اُوس و خَزْرَجْ تا آغازِ بعثت ، طَی سالیانِ متمادی در حالِ خصومت ، جنگ و خونریزی بودند .
اَسْعَد به‌ منظورِ جمع‌آوری کمک‌های مالی برای تداومِ جنگ و پیروزی بر اَوسیان ، همراه با یکی از بستگانِ خود که ذَکْوان بن عَبْد قَیسْ نام داشت ،رهسپارِ مکّه شد . آنان به منزلِ عُتْبَه بن رَبیعَه که از دوستانِ سابقِ اَسْعَد بود وارد شده و نیازِ خود را مطرح کردند .
عُتْبَه ضِمنِ بیانِ معذوراتی گفت : ما هم در اینجا با مشکلی جدّی مواجه شده‌ایم . شخصی آمده به نامِ محمّد  (ص)که ادّعای پیامبر ی خدا را دارد و هَمَه گذشته و سُنَنِ آباء و اجدادیمان را زیرِ سؤال بُرده است . وی روزها در حِجْرِ اسماعیل می‌نشیند . سعی‌کنید در حینِ طواف ، ابداً به او نزدیک نشوید و در گوش‌هایتان نیز پنبه بگذارید تا سخنانش را نشنوید !
اَسْعَد و ذَکْوان عازِمِ کَعْبَه شدند و برابرِ نظرِ عُتْبَه ، طوافِ خانَه خدا را آغاز کردند .اَسْعَد در شَوطِ دوّم ، بی خبر بودن از یک چُنین مسئله مهمّی را به مصلحت ندانست و پنبه را از گوش‌های خود درآوَرْده و نزدِ رسول خدا  (ص) نشست و گفت : اَ نْعِمْ صَباحاً ! حضرت رسول  (ص) فرمودند : خداوند این گونه سلام کردن را به السلام علیکم تغییر داده است و سپس پاره‌ای از دستوراتِ اسلام را بر او خوانْدَند . ذَکْوان نیز خدمتِ ایشان شرفیاب شد . آن‌دو در همان جَلَسَه‌ ،کاملاً مجذوب و شیفته سخنانِ پیامبر   (ص) گردیدند و به‌عنوانِ نخستین نفرات از مدینه ، مسلمان شدند . متعاقباً در سال11بعثت ، شش‌نفر از قَبیلَه خَزْرَج ، هنگام مراسَمِ حَجّ با حضرت محمّد  (ص) ملاقات کرده و اسلام آوردند . بعلّتِ گسترشِ تبلیغاتِ اسلامی در مدینه ، سال بعد دوازده نفر از اهالی مدینه به حجّ رفتند و در محلِّ عَقَبَه که گردنه‌ای بینِ مکّه و مِنَی است با آن‌حضرت ملاقات و اسلام آوردند .
مسلمانان در پایانِ ملاقاتِ اخیر ، عهدی با رسول اکرم   (ص) بستند‌که به پیمان اول عَقَبَه مشهور شد . اَسْعَد و تعدادی ‌از شش نفرِ سالِ قبل ، در این پیمان شرکت داشتند .
مُقارِنِ سال 13 بعثت ، پانصد نفر از مدینه به قصدِ حَجّ ، عازِمِ مکّه شدند که هفتادوسه نفر از آنان ، در مَحَلِّ عَقَبَه با پیامبر  خدا  (ص) ملاقات نموده و ضِمنِ پذیرشِ اسلام ، با ایشان میثاقی منعقد کردند که به پیمان دوّم عَقَبَه معروف شد . به دستورِ رسول اعظم  (ص) ، بَیعَت‌کنندگانِ در این پیمان ، دوازده نفر از میانِ خود برگزیدند تا نماینده سایرین برای ارائَه نظرات و حَلِّ مشکلات بوده و تصمیماتشان برای همگان حجّت باشد . این نمایندگان که نُه نفر از خَزْرَج و سه نفر از اَوس بودند ، نُقَباءِ دوازده‌گانه خوانده شدند . اَسْعَد بن زُرارَه یکی از نُقَبَاء بود .
اَسْعَد اوّلین کسی است که در مدینه نمازِجمعه را برپا ساخت .کَعْب بن مالِک نقل می‌کند : در‌آن روزها جمعاً چهل‌نفر بودیم‌که در نمازِجمعه به اَسْعَد اقتدا می‌کردیم .
اَسْعَد مُقارِنِ سال اوّل هجرت و قبل از آغازِ غَزْوَه بَدْرْ در مدینه وفات کرد . وی اوّلین نفر از انصار می‌باشد که در بَقیع به خاک سپرده شد .

منبع: سیمای صدر اسلام، علی شهبازی، 1392، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران